De verdediging door Keir Starmer en de beschuldigingen van misleiding
Op maandag heeft de Britse premier Keir Starmer zijn treasury-chef verdedigd tegen beschuldigingen van de oppositie dat zij het publiek en de financiële markten voorafgaand aan de vorige week gepresenteerde begroting heeft misleid. Volgens Starmer was er “geen sprake van misleiding” tijdens de voorbereiding op de belastingverhogingen die door de minister van Financiën, Rachel Reeves, werden voorgesteld.
Reeves had twee weken voorafgaand aan de begroting een toespraak gehouden waarin zij de markt en het publiek voorbereidde op een verhoging van de inkomstenbelasting. Deze maatregel zou ingaan tegen een belangrijke verkiezingsbelofte van de Labour-partij. Na felle kritiek van partijgenoten en een betere dan verwachte rapportage over de staat van de publieke financiën, besloot Reeves haar plannen te herzien en te kiezen voor kleinere belastingsverhogingen.
Oppositieleden stellen dat Reeves wist, op het moment van haar toespraak, dat de voorspellingen van het onafhankelijke Office for Budget Responsibility (OBR) positiever waren dan verwacht. Daarnaast hebben de Conservatieven en de Schotse Nationale Partij de Autoriteit Financiële Markten gevraagd onderzoek te doen naar Reeves’ uitspraken en lekken aan de media voorafgaand aan de begroting. Nigel Farage, leider van Reform UK, heeft de normenwaarnemer opgeroepen Reeves’ uitspraken te onderzoeken.
De basis voor Reeves’ uitspraken en de discussie over de begrotingskloof
Reeves houdt vol dat zij niet heeft gelogen en dat haar uitspraken klopten. Ze vertelde zondag dat de OBR voor de begroting had geadviseerd dat de belastinginkomsten ongeveer 16 miljard pond (ongeveer 21 miljard dollar) lager zouden uitvallen dan eerder verwacht, vanwege een neerwaartse bijstelling van de arbeidsproductiviteit. Deze vermindering zou een kleiner begrotingsgat creëren dan oorspronkelijk werd gerapporteerd, wat critics impliceerde dat er mogelijk sprake was van manipulatie door de overheid.
Volgens Reeves zei ze in haar toespraak dat “de neerwaartse bijstelling van de OBR een grote impact had op de publieke financiën en dat dat de reden was waarom ik vroeg om meer bij te dragen.” Ze benadrukte dat haar uitspraken overeenkwamen met de feiten en dat de neerwaartse bijstelling van de OBR de reden was voor de belastingverhogingen in de begroting.
De politieke context en de gevolgen voor het beleid
De huidige regering, die in juli 2024 met een landlide-overwinning aan de macht kwam, beloofde geen belasting te verhogen voor werkende mensen. Echter, de maatregelen in het nieuwe budget, waaronder een belastingverhoging van 26 miljard pond (ongeveer 34 miljard dollar), breken deels deze belofte doordat ze bedoeld zijn om de buffer voor toekomstige schokken te vergroten.
Starmer gaf maandag een toespraak op een gemeenschapscentrum in Londen, waarin hij stelde dat zijn regering de “publieke financiën en publieke diensten in volledige crisis” heeft overgenomen na 14 jaar conservatief beleid. Hij verdedigde de beleidskeuzes om belastingen te verhogen, het minimumloon te verhogen en publieke diensten te financieren, met de doelstelling om armoede onder kinderen terug te dringen.
Toekomstige beleidsplannen en de politieke spanningen
Starmer kondigde aan dat de regering twee ambitieuze maar riskante doelstellingen nastreeft: het terugdringen van de groeiende sociale-uitgaven en het nader tot de Europese Unie komen. De eerste maatregel, het beperken van de stijging van de welzijnskosten, stuit op verzet binnen de Labour-partij, terwijl de tweede – het hernieuwen van de betrekkingen met de EU – mogelijk tegenstand oproept bij pro-Brexit-conservatieven en reformisten.
Volgens de premier heeft het vorige Brexit-akkoord, afgesloten vóór het UK in 2020 de EU verliet, de economie aanzienlijk geschaad. Hij benadrukte dat het noodzakelijk is om verder te blijven bewegen naar een nauwere relatie met de EU.
