Heb je ooit gedacht dat ons melkwegstelsel nog miljarden jaren te gaan heeft? Nou, op dinsdagavond — net nadat Ajax eindelijk weer had gewonnen — kwam er opeens nieuws dat zelfs m’n buurman wist te shockeren. Nederlandse astronomen gooiden een knuppel in het hoenderhok: onze Melkweg loopt op haar laatste benen, eerder dan we allemaal dachten. Of het nu paniekzaaierij is of niet — de feiten liegen er niet om.
Melkweg in de gevarenzone: wat blijkt?
Wetenschappers van onder andere de Universiteit Leiden en het Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek waren het pas nog in een gezamenlijke Zoom-call eens: de Melkweg stevent sneller af op haar einde. Volgens hun laatste berekeningen, die vorige week in ‘Nature Astronomy’ opdoken, start het afbraakproces al over zo’n vier miljard jaar. Dat klinkt nog ver weg — maar is in kosmisch perspectief nogal kort. Gek idee trouwens dat ‘vier miljard jaar’ nu als nieuws voelt, maar goed…
Hoezo ‘eindigt’ de Melkweg eigenlijk?
Oké, even het jargon eruit filteren. De ‘ondergang’ betekent vooral dat onze enorme spiraal van sterren botst met het naburige Andromedastelsel — en die ontmoeting laat niets heel van wat we nu als de Melkweg kennen. Geleerden dachten lang dat die klap pas over vijf, zes miljard jaar zou gebeuren. Maar ja, universum werkt zoals de NS: soms zijn er plotselinge wijzigingen in de dienstregeling.
- Andromeda nadert sneller dan voorspeld (misschien door donkere materie?)
- Ons zonnestelsel gaat waarschijnlijk niet compleet verloren — maar wordt wel meegesleurd in een chaos van nieuwe stervorming
- Er is kans dat de aarde allang onbewoonbaar is door de uitdijende zon als het zover is
Waarom nu plots zoveel rumoer?
De meeste mensen malen niet om verstofte sterrenstof-debatten, maar vorige maand werd dit nieuws massaal gedeeld in Whatsappgroepen. Mijn zus — normaal alleen geïnteresseerd in kattenvideo’s — vroeg zelfs of ze zich zorgen moest maken. Ik zei nee, al weet je het hier nooit echt zeker.
Volgens de betrokken wetenschappers kwamen ze tot hun nieuwe inzicht dankzij verbeterde simulaties (dankzij de supercomputer Snellius in Amsterdam, die trouwens je energierekening zou vertienvoudigen als je ‘m thuis neerzet). Dit soort rekenkracht geeft ineens een veel scherper beeld — hoewel, misschien is alles over een jaar alweer achterhaald. Je weet zelf hoe snel wetenschap draait.
Heeft dit nog impact op ons?
Eerlijk? Waarschijnlijk niet, tenzij je je zorgen maakt wat je achter-kleinkinderen over een paar miljard jaar meemaken. Maar toch — er zit iets merkwaardig geruststellends in het idee dat ook de grootste systemen eindig zijn. Misschien is dat typisch Hollands nuchterheid, of gewoon een manier om met existentiële angst om te gaan.
Maar stel: je zou nú al voorbereid willen zijn (niet dat het nut heeft, maar toch). Waar moet je dan aan denken?
- Hou sterrennieuws in de gaten. Je weet nooit wanneer zo’n inzicht opeens verandert.
- Bezoek eens een sterrenkijkavond bij de lokale Sterrenwacht (de oude koepel van Utrecht bijvoorbeeld). Daar hoor je vaak net de sappigste details.
- Blijf nuchter — vier miljard jaar is langer dan het bestaan van stroopwafels.
Nog even dit…
Uiteindelijk — of dat nou over vier miljard jaar is of zes — moet je de Melkweg vooral waarderen zolang ze er is. Wie weet, misschien is die lichtvervuiling toch niet zo erg meer als je bedenkt dat onze hele huisgalerij straks ophoudt.
In ons buurtgroepje op Facebook discussiëren ze er al over of het niet gewoon een manier is van astronomen om meer subsidies binnen te halen. Tja, wie weet… Wat denk jij? Wordt het tijd om de nachtelijke hemel meer te waarderen, of is het toekomstmuziek die ons nu niet hoeft te boeien? Laat wat van je horen in de reacties, of deel je favoriete Melkweg-foto uit de afgelopen vakantie. In ieder geval — geniet een beetje meer van de sterren, nu het nog kan, of niet dan?
In ieder geval — in de wetenschap geldt: alles beweegt, niets blijft altijd hetzelfde… Nou ja, misschien behalve onze files op de A12.
