Wist je dat een simpel handgebaar in Rusland niet alleen verwarring, maar zelfs flinke verbazing kan opleveren? Onlangs besprak ik het met mijn collega uit Den Haag tijdens de lunch — zij keek nogal verbaasd toen ze de betekenis hoorde. Laten we eerlijk zijn, culturele misverstanden zijn in Nederland aan de orde van de dag, maar sommige Russische gewoontes blijven toch echt… bijzonder.
Het gebaar waar niemand het over heeft (maar iedereen stiekem kent)
Er is een specifiek Russisch gebaar — zoiets als met duim, wijs- en middelvinger langs je nek gaan — dat door veel Nederlanders compleet anders wordt gezien dan door Russen zelf. Je zou denken: “is het een uitnodiging? een waarschuwing? een grapje?” Nou, volgens mijn Russische buurvrouw van boven betekent het eerder: “nog een drankje?” of zelfs “hé, tijd om te proosten.” En als je denkt dat dit overdreven is: vorige maand zag ik het bij een Russisch restaurant in Amersfoort, en ik bleef er tot op heden over nadenken…
Waarom bloemen hier geen bloemen zijn (en gekscherend: geen cadeau)
Het wordt nog gekker. Stel je voor dat je naar een Russisch feestje gaat en je neemt bloemen mee. Goed bedoeld, toch? Maar als je een even aantal bloemen geeft, wordt dat in Rusland gezien als pech of zelfs iets negatiefs (mijn oude studiegenoot uit Rotterdam is zo eens flink door het ijs gezakt). Ja, echt waar — oneven aantallen zijn de norm daar. Toch gek, want hier in Nederland letten we vooral op kleurcombinaties of de geur. In onze groepsapp kwam het onderwerp vorige week weer voorbij, na een verjaardag vol tulpen…
Praktische tips (voor als je het risico toch aandurft)
- Let op het aantal bloemen. In Rusland altijd oneven. In Nederland: doe wat je wil, maar het verhaal blijft leuk voor op feesten.
- Ken de handgebaren. Zie je iemand in Russische kring dat gebaar maken, weet dan: het is (meestal) een drank-uitnodiging, geen belediging.
- Gooi niet alles op één hoop. Niet elk Russisch gebaar is beladen. Sommige zijn gewoonte, andere… daar moet je echt even bij nadenken.
Het klinkt misschien overdreven, hoewel misschien vergis ik me — bij sommige families gaat het er veel losser aan toe. Toch komt hetzelfde advies telkens terug: een beetje inlezen, een beetje observeren, en vooral: niet alles letterlijk nemen.
Voor wie het écht wil begrijpen: cultuurshock in praktijk
Vorige maand kreeg een Nederlandse vriend van mij onbedoeld een lesje etiquette tijdens een Russische bruiloft in Utrecht. Bloemen fout, handgebaar niet gesnapt, daarna eindeloos uitleggen op Google Translate… De bruid heeft er achteraf hard om gelachen (hoewel haar moeder wat minder). Moraal van het verhaal? Soms zijn het juist de kleine gebaren die het grootste verschil maken.
Dus — of je nu binnenkort naar een Russisch feestje gaat, of gewoon nieuwsgierig bent naar de gekkigheden van Oost-Europese cultuur: laat je niet afschrikken door misverstanden. Spreek iemand aan, stel een vraag, en onthoud vooral: volgende keer gewoon oneven bloemen en een glimlach. In het beste geval levert het je een goed verhaal op — of op z’n minst een verbaasde blik.
Benieuwd naar meer van dit soort cultuur-‘foutjes’? Deel je ervaringen hieronder, of stuur het artikel door naar die ene vriend die altijd met 6 rozen op bezoek gaat… Want dit soort verhalen wil je toch eigenlijk niet alleen voor jezelf houden?
