Stel je voor: ergens op een donderdagavond, tussen de regenbuien door, zie je ineens de heldere maan boven Amsterdam. En je oude iPhone of Samsung – ja die, waar nu alleen nog de wekker op werkt – ligt te verstoffen in de la. Zonde toch? Veel mensen weten niet dat die oude smartphones juist ideaal zijn voor sterrenkunde. Recent las ik trouwens op Nu.nl dat Nederlanders gemiddeld elke twee jaar hun telefoon vervangen. Maar wat doen we met de oude? In het beste geval geven we ze aan een neefje, in het slechtste verdwijnen ze in de prullenbak. Onterecht, als je het mij vraagt…
Waarom zijn oude smartphones perfect voor sterrenkunde?
Tegenwoordig zitten er zelfs op de meest simpele toestellen verrassend goede sensoren en redelijk sterke camera’s. Voor sterrenkunde heb je niet per se een dure telescoop nodig — een beetje creativiteit en een werkend scherm zijn vaak al genoeg. Mijn buurman uit Utrecht gebruikt een oude telefoon als nachtkijker om vallende sterren te spotten. Zelf heb ik maanden geleden een app geïnstalleerd waarmee je precies ziet welke planeet er nu boven je hoofd hangt. Werkt verrassend goed, hoewel misschien niet álle modellen even snel reageren…
- Krachtige camera’s – Zelfs de iPhones uit 2014 hebben nachtmodus of lange sluitertijd.
- Sterrenkunde-apps – Zoals Stellarium, Star Walk of Sky Map. Gratis te downloaden.
- Geen risico – Mocht je per ongeluk je telefoon laten vallen tijdens het turen, dan doet het gewoon minder pijn in de portemonnee. Letterlijk.
3 creatieve toepassingen voor jouw oude smartphone
Oke, praktisch dan. Wat kun je nou écht doen met dat afgeschreven toestel? Hier drie ideeën die wij in de familie of op de sterrenclub regelmatig uitwisselen:
-
Mobiele sterrenkaart
Installeer een app (SkySafari, Star Walk). Richt je oude telefoon omhoog — het scherm toont live welke sterren er boven je staan, inclusief info over planeten en satellieten. Ik gebruikte dit bij Texel Sterrenweekend, en zelfs de kids waren onder de indruk. -
Astrofoto’s maken
Zet je telefoon op een statief (helpt écht!). Gebruik een lange sluitertijd-app: daarmee kun je de maan, heldere sterren of zelfs de Melkweg vastleggen. Soms wordt de foto wat korrelig, maar je hebt vaak unieke plaatjes die een gewone camera niet snel pakt. -
Constellation detector voor de kinderen
Heb je kinderen of neefjes? Gebruik de telefoon als interactieve hulpmiddel — dankzij de apps leren ze spelenderwijs sterrenbeelden herkennen. Mijn neefje van 7 vond het ineens “supercool” om met een oude Nokia naar Jupiter te zoeken.
Tips voor optimaal gebruik
Er zijn wel een paar dingen waar je rekening mee moet houden. Ten eerste, zet de telefoon in vliegtuigmodus (scheelt batterij én voorkomt meldingen die het nachtzicht verstoren). Gebruik eventueel een rood folie over je scherm — dat beschermt je nachtzicht, net als de pro’s bij sterrenwachten doen. En denk eraan: vergeet niet zo nu en dan updates van de apps op je wifi te doen, want zonder simkaart pakt hij geen data.
Overigens, mijn collega uit Den Haag zweert erbij om de telefoon tegelijkertijd als nachtnotitieboek te gebruiken: snel even een observatie invoeren zonder pen en papier die je telkens kwijtraakt tussen het gras…
Moet je daarvoor een techneut zijn?
Nee joh. Je hoeft niet te kunnen programmeren, of de batterij te vervangen. De meeste apps werken “out of the box”. Alleen als je toestel écht traag is (ik kijk naar jou, Galaxy S5), helpt het wel om alle oude apps te verwijderen voor wat extra ruimte. Werkt trouwens ook prima met oude tablets; in ons buurtcentrum hadden we een tijd lang een iPad 2 als vaste planetenzoeker. De snelheid was wel soms… eh, eigenzinnig, laten we het daarop houden.
Tot slot…
Dus: gooi die oude telefoon niet direct in de E-waste-bak van Albert Heijn — geef ‘m een tweede leven als persoonlijke sterrenwacht. Misschien ontdekt u meer over het heelal dan u verwacht — en het is nog duurzaam óók. heeft u nog andere creatieve toepassingen? Laat gerust een reactie achter of deel uw eigen ervaringsverhalen… In ieder geval, heldere nachten gewenst!
