Wist je dat een simpele gewoonte als de keuze van je hand tijdens het eten in India allesbepalend kan zijn? Mij verbaasde het behoorlijk, toen ik maanden geleden per ongeluk mijn linkerhand gebruikte voor een naan op een druk terras in New Delhi. De blik die mijn buurman me gaf — die vergeet ik niet snel. Eten in India is zeker genieten, maar ook een cultureel mijnenveld.
De linkerhand: wat is er eigenlijk mis mee?
We kennen allemaal zo onze kleine eetgewoontes: sommige vrienden snijden pizza met mes en vork, anderen eten met stokjes in een sushi bar op de Overtoom. Maar in India? Daar is de linkerhand voor eten een no-go. Niet een beetje vreemd — echt not done.
De reden is eigenlijk heel praktisch. De linkerhand wordt traditioneel beschouwd als onrein. Je gebruikt ‘m voor hygiënische doeleinden, zeg maar na een toiletbezoek — zonder al te veel details (mijn moeder zou zeggen: “over sommige dingen spreek je niet hardop.”). Dat idee is zo diepgeworteld, dat zelfs mensen die ik sprak in een hip café in Mumbai zich ongemakkelijk voelden als iemand links met de handen at.
Wat gebeurt er als je het toch doet?
Er zijn geen officiële boetes of zoiets, maar reken op een boel ongemakkelijke blikken. M’n collega uit Bangalore zei laatst, ‘het voelt ongeveer alsof iemand plots zijn schoenen op tafel gooit.’ Niet dodelijk, maar sociaal gewoon heel vreemd — en een tikkeltje onbeschoft.
- In restaurants kijken medewerkers en andere gasten je wat langer aan
- Bij families thuis kun je rekenen op een beleefde, maar duidelijke aanwijzing
- Soms zeggen kinderen er zelfs iets van (en dat komt zelden subtiel over)
Overigens geldt dit niet alleen als je eet: ook bij het geven of aannemen van geld, kaarten of cadeautjes gebruik je in India bij voorkeur je rechterhand. Niet omdat links echt ‘slecht’ is, maar omdat het nu eenmaal zo hoort — een beetje zoals niet op tafel tikken tijdens een serieus gesprek bij ons.
Hoe ga je om met deze gewoonte?
Praktisch advies — gewoon altijd je rechterhand gebruiken als je eet of iets overhandigt. Zelfs als je linkshandig bent (zoals ik). In het begin voelt dat wat onhandig, maar gewenning volgt snel. Even oefenen met rijst eten zonder vork, dat wel. Een vriend uit Delhi vertelde me trouwens dat veel jongeren het tegenwoordig minder strikt zien, vooral in high-end restaurants. Toch: waarom risico nemen?
- Let goed op je tafelgenoten: vaak zie je aan hun houding wat hoort.
- Vraag gerust vooraf: ‘Is het oké om met de handen te eten?’ – meestal krijg je daar waardering voor.
- Moet je snel iets aanpakken? Probeer onopvallend de rechterhand te gebruiken, je went eraan.
Is het altijd zo streng?
Kort antwoord: meestal wel, maar niet overal even strak. In toeristische buurten van bijvoorbeeld Goa knijpt men regelmatig een oogje dicht. Toch blijft het iets typisch Indisch — mijn buurvrouw (die uit Suriname komt) vertelde afgelopen week dat in haar familie exact dezelfde gewoonte bestaat. Mogelijk is het niet per se een Indiase traditie, maar een bredere Zuid-Aziatische etiquette.
Soms heb ik het idee dat cultuur vooral draait om kleine gebaren waar je als buitenstaander zó de plank mee mis kan slaan. Maar juist die details maken reizen bijzonder, toch? Al heb ik dat met m’n onhandige linkerhand niet altijd goed gedaan — hoewel, misschien valt dat ook wel weer mee…
Samenvatting en laatste tip
Dus: let op met je linkerhand in India, vooral aan tafel! Het is even schakelen, maar je krijgt er direct respect voor terug. En ach, niemand is perfect — een vergissing levert een goed verhaal op voor thuis. In ieder geval zal je het niet snel vergeten.
Heeft u zelf gekke eetgewoontes meegemaakt op reis? Deel ze gerust in de reacties! Misschien steek ik er nog wat van op.
In het kort — handen wassen, rechts eten, en vooral: genieten van het eten. De rest komt vanzelf goed… nou ja, meestal.
