Je denkt misschien dat het weer in Nederland onvoorspelbaar is — regen in juli, zon in november, hagel wanneer je net zonder jas naar de supermarkt ging. Maar geloof het of niet, er is een planeet waar zelfs ons gekke klimaat gewoon saai bij is. En nee, het is niet Mars, waar stofstormen wekenlang aanhouden of Venus, met die verstikkende temperatuur. Er is één planeet die álles overtreft als het gaat om bizar weer — en het is geen sciencefiction.
Wat maakt het weer op Uranus zo vreemd?
Ja, je leest het goed: Uranus! Dit klinkt in eerste instantie misschien als een grapje op de middelbare school, maar geloof me — het weer daar tart echt elke verbeelding. Uranus draait letterlijk op zijn zij, onder een hoek van bijna 98 graden. Hierdoor krijgt elke pool 42 (!) jaar achter elkaar zonlicht, gevolgd door 42 jaar complete duisternis. probeer je even voor te stellen hoe je humeur zou zijn… Mijn buurman uit Den Haag klaagt als de zon drie dagen niet schijnt, dus laat staan 42 jaar.
Orkanen met snelheden tot boven de 900 km/u
Wat mij vooral verbaast — en eerlijk gezegd een beetje beangstigt — zijn de winden op Uranus. Er zijn gigantische stormen gespot met snelheden tot wel 900 kilometer per uur. Ter vergelijking: de zwaarste storm in Nederland, de Stormvloed van 1953, haalde “maar” 133 km/u.
- Winden krachtiger dan een intercity: Ik las afgelopen week in een artikel van NASA dat dit snel genoeg is om een trein op te tillen.
- Wisselend weerpatroon: Ondanks de ijzige temperaturen (tot -224°C) ontstaan er toch heldere wolken van bevroren methaan, die ineens kunnen verschijnen en verdwijnen.
Je zou denken — wie woont daar nou? Maar misschien dat een of andere aliensoort zich er juist prima voelt.
Van kraakhelder blauw tot ineens totaal wit
Ik merkte toevallig afgelopen dinsdag in een discussie op Reddit dat Uranus’ uiterlijk ook nogal plotseling kan omslaan: soms oogt de atmosfeer kraakhelder blauw (een stuk mooier dan de lucht boven de A2), en dan ineens is het een waanzinnige witte vlek door enorme stormsystemen.
Waarom is het daar zó extreem?
Waarom Uranus zo’n weirdo is in het zonnestelsel — daar hebben astronomen nog flinke discussies over. Het heeft iets te maken met de samenstelling (veel water, methaan en ammoniak) en die vreemde stand van zijn as.
Sommigen denken dat een botsing met een planeetgroot object miljarden jaren geleden alles in de war heeft geschopt. M’n oude natuurkundeleraar zou zeggen: “het universum is gewoon niet eerlijk verdeeld”…
Kunnen we dit weer ooit op aarde krijgen?
Niet echt — gelukkig (denk ik). Al is het soms verleidelijk te denken dat het KNMI zich gewoon baseert op het Uranusmodel als ze weer eens zo’n rare voorspelling doen.
Laatst in onze sportappgroep zei iemand: “Als het vanmiddag droog blijft, trakteer ik op broodjes kroket.” Nou, na zo’n voorspelling durf je dat bij Uranus niet hoor — daar verandert het weer als een Hollandse file: ineens en zonder waarschuwing.
Wat leren we hiervan?
- Neem het Nederlandse weer niet te serieus — het kan altijd gekker
- Zelfs in het universum is er geen ‘normaal’ weer
- Er valt nog zó veel te ontdekken, en soms zijn de gekste plekken het interessantst
Dus als je de volgende keer weer baalt om een natte fietstocht — bedenk dat het echt veel erger kan. Of troost jezelf met het idee dat niemand in het zonnestelsel begrijpt wat ‘normaal’ weer eigenlijk is. misschien heb je zelf nog een gekke weers-ervaring? Laat het weten in de reacties — wie weet komt er ooit een planeet met nóg gekker weer… maar dat zie ik dan wel weer.
