Vraag je je wel eens af wat Nederlanders in het buitenland doen wat anderen totaal niet begrijpen? Ik dus altijd. Maar schrik niet: één knusse Hollandse gewoonte – waar we niet eens bij stilstaan – blijkt in minstens 15 landen doodnormaal beledigend. Echt. laatst hoorde ik dit toevallig in een groepsapp en dacht, ja, hier moet ik iets mee (terwijl ik mijn koffie nog stond te roeren – multitasken blijft lastig).
Even groeten? Let op met de typische Nederlandse directheid
We kennen het allemaal: gewoon “doei” roepen naar de buschauffeur, onbekenden aanspreken met een (te) direct verzoek, of zelfs meteen ter zake komen bij het eerste gesprek. Het lijkt zo normaal: eerlijkheid en directheid. Maar uit een onderzoek dat ik gisteren las (geen grap) blijkt dat deze directheid in landen als Japan, Zuid-Korea, Turkije én Mexico als ronduit bot wordt ervaren.
- Japan: Liever omwegen en beleefdheid dan to-the-point zijn
- Turkije: Direct kritiek of verzoeken? Gevoelig onderwerp
- VS: Smalltalk is king – meteen zakelijk worden grenzen overschrijden
- Hongarije, Portugal, Vietnam… ga maar door: allemaal andere normen
Voorbeelden uit het wild: “Doe maar normaal”, maar dan internationaal
Een vriend van mij (ik noem geen namen) kreeg in Spanje een boze blik toen hij een ober corrigeerde. In Nederland – prima, hoort bij service. Daar – bijna een nationale ramp. M’n buurvrouw vertelde laatst dat haar zakelijke pitch in Frankrijk totaal verkeerd viel, zomaar omdat ze geen “deftig praatje” vooraf hield.
En ja, dit is geen ramp, maar ongemakkelijk wás het wel. Zeker als je denkt: “Waarom begrijpt niemand me hier?” Nou, misschien… omdat we niet altijd beseffen hoe recht voor zijn raap we zijn.
Waarom zijn wij zo?
De Nederlander is opgegroeid met: zeg wat je denkt, wees eerlijk, vooral niet te veel opsmuk. Dat is iets moois, begrijp me niet verkeerd. Maar – niet overal weten ze daar raad mee. Mensen uit Azië of Zuid-Amerika schrikken soms van onze communicatie. Stel je voor: je vraagt in Zuid-Korea direct waarom het eten zo langzaam is. Gezichtsuitdrukking gaat hier van “spontaan” naar “beter loop je nu even weg”.
Slim omgaan met cultuurshock
- Check de lokale etiquette: Ja, echt even Google gebruiken (“business etiquette Spain”, bijvoorbeeld). Kleine moeite, groot verschil.
- Let op lichaamstaal: Knikken mensen veel? Gebruiken ze beleefde tussenstappen? Volg dat een beetje.
- Begin met beleefdheid: Beter iets té formeel starten dan direct in je vertrouwde Hollandse mode.
- Noem titels: Bijvoorbeeld meneer/mevrouw, of zelfs alleen achternaam bij eerste ontmoeting.
Misschien werken die tips niet voor iedereen – een Rus vertelde laatst dat directheid in Moskou weer normaal is. Maar goed, wij zijn nou eenmaal wie we zijn.
En als het fout gaat?
Trek het je niet te veel aan. Je leert vanzelf (meestal na één ongemakkelijke ervaring te veel). Uiteindelijk is reizen toch deels fouten maken. Mijn moeder zei altijd: “Beter een blauwtje lopen dan thuisblijven.” Daar zit wat in… of niet soms?
In ieder geval – volgende keer dat u naar het buitenland vertrekt, sta even stil bij die vriendelijke Nederlandse gewoonte. Het is maar een kleine moeite om ergens nét even anders te zijn. Zo bouw je niet alleen minder ongemakkelijke herinneringen op, maar ook meer respect – en, wie weet, vrienden voor het leven.
En wat is jouw meest ongemakkelijke cultuurshock-moment? Laat het weten in de reacties (anoniem mag ook). In het buitenland is niets echt raar – behalve als iedereen je aankijkt alsof je gek bent, natuurlijk…
