Je denkt misschien: leven buiten de aarde, ja hoor, dat hoor ik al sinds kind. Maar vorige week struikelde ik over een artikel dat mijn koffie nog nét niet uit mijn hand sloeg: er is mogelijk leven op Venus. En dat op “die rottige, hete planeet”, zoals een oude leraar het ooit zei. Niet Mars – waar we al decennia loeren – maar onze vurige buur is blijkbaar serieuzer in beeld. Hoe dan?
Waarom Venus plotseling hot is (en niet alleen qua temperatuur)
Venus is zo’n hemellichaam waar je normaal vooral aan denkt bij sciencefiction of klaslokalen, maar niet als kansmaker voor leven. Terecht — wie wil leven in een oven van ruim 460°C? Toch lijkt het wel zo te zijn dat er iets in haar atmosfeer broeit. In 2020 werd fosfine ontdekt: een gas dat op aarde vrijwel alleen voorkomt door biologische processen. Mijn collega bij de borrel: “Misschien hebben ze gewoon een lek in hun telescoop.” Maar NASA-onderzoek bevestigt: het is geen stoorsignaal.
Leven tussen zwavel en zure regen: kan dat dan?
Venus kent een sfeer waar je paraplu’s van titanium wilt. Toch ontdekte een internationale groep onderzoekers dat er op zo’n 50 km boven het Venus-oppervlak gebieden zijn waar temperatuur en druk ‘aard-aardig’ zijn. Daarboven vormen dikke wolken van zwavelzuur een soort zwevende oase.
Volgens mijn buurman – die eigenlijk vooral in reptielen en voetbal geïnteresseerd is – klinkt dat belachelijk. Maar bacteriën op aarde overleven in zure mijnen en kokendhete bronnen, dus waarom Venus niet?
En wie weet: misschien schuilt daar gewoon een heel ecosysteem, verstopt in druppels aan het zicht.
Veelgehoorde twijfels (ja, ik heb ze ook)
Natuurlijk zitten er haken en ogen aan. Deels twijfel ik zelf of we niet iets over het hoofd zien.
– Fosfine kan in theorie ook zonder leven ontstaan, maar niemand weet zeker hoe.
– Al die extreme omstandigheden: zou een aardse bacterie het daar echt overleven?
– Misschien dromen we gewoon graag van buurplaneten met buren…
In onze groepsapp zeggen ze: “Binnenkort liggen er foto’s van Venusiaanse amfibieën bij de supermarkt.” Maar het feit dat NASA en ESA volgend decennium nieuwe missies naar Venus sturen, maakt het wel spannend.
Wat betekent dit voor ons?
Het idee dat we leven vinden niet op Mars, maar op Venus – nota bene dé hel van het zonnestelsel – is fascinerend. Het relativeert onze zoektocht naar buitenaards leven. Misschien moeten we zoeken naar plekken die juist extreem lijken. Overigens, het zet zelfs discussies over klimaatverandering in een ander daglicht — Venus is hét voorbeeld van een runaway broeikaseffect. Mijn moeder zei altijd: “Kijk naar anderen als je jezelf wilt begrijpen.” In het universum werkt het blijkbaar net zo.
En nu: naar de nachthemel of naar je telefoon?
Misschien zie ik het allemaal te rooskleurig — misschien zijn die sporen op Venus gewoon rare chemische reacties. Maar als sterrenkijker sinds mijn puberteit vind ik het fascinerend om met eigen ogen naar Venus te turen. Over een paar maanden komt ze ’s avonds weer helder in beeld (laag boven de horizon, westen). Kijk dus gerust eens – je kijkt mogelijk naar de plek waar het eerste buitenaardse leven wordt gevonden.
Heb je zelf ooit iets wonderlijks aan de hemel gespot? Of geloof je totaal niet in dit soort theorieën? Gooi je verhaal gerust in de reacties. Wie weet lees ik er volgende week iets wat mijn blik weer verandert…
In ieder geval, de ruimte blijft verrassen. En Venus? Die ga ik nog wat beter in de gaten houden.
