Stel je voor: op een regenachtige zaterdag, terwijl je eindelijk de rommelzolder aan het opruimen bent, vind je een stofwolk en daaronder… een blikje vol oude munten. Klinkt als scène uit ‘Tussen Kunst & Kitsch’, toch? Maar het gebeurt vaker dan je denkt — zelfs m’n buurman uit Rotterdam vond vorig jaar een Romeinse munt tussen vergeelde ansichtkaarten. En hier komt het: gooi die munten alsjeblieft niet weg. er zit meer achter dan alleen wat metaal of nostalgie.
Waarom zijn oude munten zo belangrijk?
Oude munten zijn voor archeologen een soort tijdmachine. Met elke vondst — of het nu om een 1-cent uit Wilhelmina’s tijd gaat of een vreemde zilveren munt — krijgen we een glimp van het dagelijks leven van lang geleden. volgens mijn oud-docent archeologie is één munt soms meer waard in kennis dan een halve pot met scherven. Bijvoorbeeld, een munt uit de 16e eeuw kan vertellen waar op dat moment handel werd gedreven, of zelfs hoe mensen probeerden te frauderen met geld. Geloof me, valsmunterij is niks nieuws…
Hoe weet je of jouw munt interessant is?
Tja, daar is geen gouden regel voor (of misschien ben ik gewoon té voorzichtig). Maar — als je geen euro, gulden of stuiver ziet, en vooral als er rare tekens, jaartallen vóór 1900 of vreemde portretten op staan: even laten checken. lokale musea of de Vrije Universiteit Amsterdam organiseren wel eens dagen waarop je je vondst kunt laten determineren, trouwens.
- Let op: munt met onbekend schrift? Even Googelen voor afbeeldingen
- Zwaar beschadigd? Kan alsnog belangrijk zijn!
- Staat er “Batav” of “Hollandia” op? Zeer mogelijk zeldzaam
Wat doen archeologen met jouw munt?
Anders dan het cliché dat ze alles innemen, willen archeologen in Nederland vaak alleen documentatie — foto’s, beschrijving, plaats van vondst. Zo ontstaat stukje bij beetje een kaart van ons verleden. pas geleden zei een collega: één munt kan helpen een vergeten handelsroute te bewijzen. Om nog niet te spreken over vondsten die plotseling een heel middeleeuws dorp op de kaart zetten (yep, gebeurde in Gelderland — en ja, dat lees je later pas in de krant).
Hoe meld je een vondst?
Simpel eigenlijk — de RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) heeft een digitaal loket. Foto maken, locatie invullen, graden van onzekerheid aangeven. Waarom het uitmaakt? Soms leidt zo’n melding tot een onderzoek in de buurt, of zelfs tot nieuwe inzichten over je stad of dorp. Mijn moeder dacht ooit dat haar muntje uit Drenthe waardeloos was, bleek een sjiek stuk uit de Napoleontische tijd te zijn. Oké, geen jackpot — maar wél stof voor het streekmuseum.
- Mensen uit Amsterdam en Utrecht melden de meeste vondsten — toeval?
- In dorpjes rondom Nijmegen zijn de Romeinse munten opvallend vaak gevonden
- Check op Portabel.nl hoe je zelf registreert
Praktische tips — als je munten vindt
- Niet poetsen, zeker niet met azijn of cola — dat maakt het erger
- Foto maken bij daglicht, liefst naast een liniaal of munt van nu
- Plaats van vondst noteren — in je achtertuin, bosrand, bouwput (alles telt)
- Zoek contact met lokale archeologen of via gemeente
En wat levert het op?
Verwacht geen enorme geldbedragen — de tijd van schatkistvondsten is eigenlijk voorbij. Maar het gevoel, als jouw munt ineens centraal staat in het dorpsmuseum, is bijzonder. En als je twijfelt wat een munt is: niet in de prullenbak ermee, gewoon even melden. misschien was dit wél het ontbrekende stukje voor iemand’s onderzoek naar Batavia, wie weet…
Zou u het delen?
Oude munten hebben een verhaal dat verder gaat dan alleen geld. Dus — komt er bij u een stoffig blikje van de zolder? Misschien bent u de volgende Rotterdammer die iets unieks bijdraagt. Laat het weten hieronder, of stuur eens een foto naar een expert. We zijn benieuwd wat er allemaal nog in Nederlandse laatjes rondzwerft. In ieder geval: doe er iets mee, niet weggooien — dat zou zonde zijn. In ieder geval, zo denk ik erover.
