Politieke signalen vanuit Italië
Op woensdag maakte Italië bekend dat het mogelijk niet haar steun zal geven aan een omvangrijk trans-Atlantisch vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en Zuid-Amerikaanse landen zonder dat er aanzienlijke aanpassingen worden doorgevoerd. Deze verklaring werpt meer onzekerheid op over het akkoord, terwijl Europese leiders bijeenkomen voor een top in Brussel en boeren, die verzet tonen tegen het handelsverdrag, de hoofdstad bezoeken.
Staanpunten van de Italiaanse regering
Premier Giorgia Meloni wees in het Italiaanse parlement op woensdag op de voorwaarde dat het ondertekenen van het handelsakkoord tussen de EU en de Mercosur-landen — Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivia — afhangt van belangrijke veranderingen in de overeenkomst. Meloni benadrukte dat een ondertekening in de komende dagen “voorbarig” zou zijn en dat haar steun afhankelijk is van maatregelen ter bescherming van boeren in Italië.
Zij stelde dat Italië het akkoord alleen zal goedkeuren als het garanties biedt die de belangen van de Italiaanse landbouwsector voldoende beschermen.
“Dit betekent niet dat Italië het verdrag wil blokkeren of afwijzen, maar dat het enkel akkoord zal gaan wanneer het overeenkomstige waarborgen bevat die wederzijds nut hebben voor onze agrarische sector.”
De positie van de Europese Unie en de rol van Frankrijk
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, wil het akkoord ondertekenen, maar heeft hiervoor de steun van minstens twee derde van de EU-lidstaten nodig. De oppositie van Italië verhoogt de kans dat Frankrijk voldoende bondgenoten vindt om haar veto uit te spreken tegen de ondertekening.
De Franse autoriteiten maken zich zorgen over de groeiende steun voor extreemrechts, dat criticiert dat het akkoord schadelijk zou kunnen zijn voor de economie. Frankrijk eist daarom waarborgen om grote economische ontwrichting te voorkomen en pleit voor strengere regelgeving bij de Mercosur-landen, zoals restricties op pesticiden en meer inspecties van geïmporteerde goederen bij EU-poorten.
Vertraging en voortgang
Ondanks de mogelijke uitstel, dat analytici waarnemen als een bedreiging voor het toekomstig karakter van het pact, blijven Ursula von der Leyen en António Costa, voorzitter van de Europese Raad, gepland om het akkoord zaterdag in Brazilië te ondertekenen.
Het handelsverdrag wordt al 25 jaar onderhandeld. Als het wordt goedgekeurd, opent het toegang tot een markt met ongeveer 780 miljoen mensen en vertegenwoordigt het een kwart van het wereldwijde bruto binnenlands product.
Persoonlijke standpunten en verwachtingen
De Duitse bondskanselier Friedrich Merz verklaarde in Berlijn dat hij pleit voor het ondertekenen van het verdrag door von der Leyen en Costa. Hij stelde dat de daadkracht van de Europese Unie mede kan worden afgemeten aan de mogelijkheid om na 26 jaar onderhandelingen het handelsakkoord af te ronden, evenals de snelheid waarmee andere belangrijke overeenkomsten met landen zoals Mexico en Indonesië kunnen worden afgesloten.
Merz bekritiseerde degenen die zich nog druk maken over details van grote handelsverdragen, en onderstreepte dat Europa nu haar prioriteiten moet stellen.
Verwachte nationale en regionale protesten
Het topmoment in Brussel zal vooral gericht zijn op het financieren van Oekraïne in haar oorlog tegen Rusland. Toch blijft het EU-Mercosur akkoord een prioritaire kwestie voor enkele leiders binnen de 27 EU-lidstaten. Boeren uit landen als Griekenland en Polen kondigen aan om, soms op tractoren, naar Brussel te reizen om te protesteren tegen het verdrag, dat zij vrezen hun bestaansmiddelen kan ondermijnen.
