Huidige situatie van de wintervirussen
De huidige winterseizoen loopt tot nu toe relatief mild, hoewel artsen zich zorgen maken over een mogelijke toename van ziekten in de komende maanden. Volgens recente gegevens van de Amerikaanse volksgezondheidsinstanties was de activiteit van griep tot vorige week nog voornamelijk beperkt. Vier staten, namelijk Colorado, Louisiana, New Jersey en New York, meldden een hoge griepactiviteit, terwijl in de meeste andere staten het aantal gevallen laag of minimaal was. De ernst van de symptomen neemt toe, maar blijft binnen het bereik van een ‘zacht’ seizoen, aldus CDC-functionarissen.
Veel infectieziekten bereiken hun hoogtepunt in de winterperiode, mede door binnenbijeenkomsten die de verspreiding van virussen bevorderen. Naast verkoudheid en griep, neemt ook het aantal norovirusinfecties toe, een virus dat zich vooral manifesteert door braken en diarree. De afgelopen maand is er een trend van toenemende norovirusgevallen waarneembaar.
Drie virussen onder observatie
De griep onder de loep
Het afgelopen griepseizoen werd als ernstig beschouwd, doordat het aantal ziekenhuisopnames door griep het hoogste was sinds de H1N1-pandemie vijftien jaar geleden. Daarnaast werden in dat seizoen 288 sterfgevallen bij kinderen gemeld, het hoogste aantal sinds het begin van de registratie en gelijk aan het seizoen van de uitbraak van de grieppandemie in 2009-2010. Deze week werd het eerste kindersterfgeval door griep gemeld van dit seizoen.
Er bestaan reden tot bezorgdheid dat deze winter mogelijk opnieuw zwaar kan worden. Eén type griepvirus, aangeduid als A H3N2, veroorzaakt sinds lange tijd de meeste ziekenhuisopnames en sterfgevallen onder ouderen. Op dit moment is dit type verreweg het meest gemelde virus. Nog zorgwekkender is dat 89% van de geanalyseerde H3N2-infecties een nieuwe variant betrof, bekend als de subclade K, die afwijkt van de stam in de huidige griepvaccins.
De piek van het griepeizoen valt vaak niet voor februari, waardoor het nog te vroeg is om te voorspellen hoe ernstig de mismatch tussen de vaccinstammen en de circulerende virussen zal zijn.
De CDC raadt aan dat iedereen vanaf zes maanden oud jaarlijks wordt gevaccineerd. Volgens de data van CDC heeft ongeveer 42% van de volwassen Amerikanen en 41% van de kinderen dit seizoen een griepprik gekregen. Hoewel deze vaccins niet alle symptomen kunnen voorkomen, helpen ze wel de ernst van infecties te verminderen. Een voorlopige analyse uit het Verenigd Koninkrijk suggereert dat de vaccinatie dit jaar mogelijk effectief is.
RSV en andere virussen
Het respiratoire syncytiële virus (RSV) piekt normaal gesproken rond december of januari, maar dit jaar lijkt de start later en blijven de gemelde gevallen relatief laag, aldus CDC-rapporten. Toch wordt verwacht dat het virus zich binnenkort verder zal verspreiden, vooral in het zuiden en in staten langs de midden-Atlantische kust, stelde Dr. Cameron Wolfe, infectieziektenexpert aan de Duke Universiteit, per e-mail.
Nieuwe vaccins lijken hierbij een rol te spelen. In 2023 gaf de overheid toestemming voor het gebruik van nieuwe RSV-vaccins voor zwangere vrouwen en ouderen, inclusief injecties met laboratorium gemaakte antilichamen voor zuigelingen. Wolfe benadrukte dat door het langzamere mutatiepatroon van RSV, vaccins die twee of drie jaar geleden voor ouderen werden ontwikkeld, mogelijk nog steeds effectief zijn.
Volgens gegevens van CDC is ongeveer 41% van de Amerikanen van 75 jaar en ouder inmiddels gevaccineerd, evenals circa 40% van de zuigelingen.
COVID-19 cijfers en vaccinaties
Het huidige COVID-19-niveau ligt aanzienlijk lager dan tijdens de piek van de zomer. Onderzoek van de CDC toont aan dat de vaccinaties bij kinderen tussen negen maanden en vier jaar in 76% van de gevallen effectief zijn in het voorkomen van ernstige ziekteverschijnselen. Bij kinderen van vijf tot zeventien jaar was de effectiviteit 56%. Andere studies bevestigen dat de vaccins veilig en effectief blijven voor kinderen.
Toch is het aantal mensen dat dit jaar een COVID-19-vaccin heeft gekregen opvallend laag: ongeveer 7% van de kinderen en 15% van de volwassenen heeft zich laten vaccineren met de versie van dit seizoen.
In oktober adviseerde de CDC niet langer iedereen een COVID-19-vaccin te nemen, waardoor de keuze aan de patiënt werd overgelaten. Diverse artsengroepen en wetenschappelijke organisaties verzetten zich echter tegen het terugmantelen van de vaccinatie-aanbevelingen, omdat COVID-19 nog steeds verantwoordelijk is voor meer dan 1,2 miljoen sterfgevallen in de Verenigde Staten.
