Incident en reactie van Japan en Australië
Op zondag hebben Japan en Australië hun oproep tot kalmte uitgesproken na het incident waarbij Chinese militaire vliegtuigen hun radar richtten op Japanse gevechtsvliegtuigen. Dit gebeurde ongeveer een maand nadat de Japanse leider opmerkingen maakte over Taiwan, wat de spanningen tussen Tokio en Peking had aangescherpt.
Japanse minister van Defensie, Shinjiro Koizumi, verklaarde dat Japan officieel protesteerde tegen het voorval. Hij omschreef het als een “uiterst betreurenswaardig” en “gevaarlijk” gedrag dat “de grenzen overtrof van wat nodig is voor veilige vliegoperaties.” Hij voegde eraan toe: “We hebben een krachtig protest ingebracht bij de Chinese zijde en geëist dat strikte preventieve maatregelen worden genomen.”
Details van het incident
Volgens het Japanse ministerie van Defensie vertrokken Chinese J-15 vliegtuigen zaterdag van het vliegdekschip Liaoning, dat zich nabij het zuidelijke eiland Okinawa bevond. Vervolgens zouden deze vliegtuigen “gevankelijk” hun radar hebben gericht op Japanse F-15 gevechtsvliegtuigen op twee momenten die dag. De eerste keer duurde de radarlock ongeveer drie minuten in de late middag, de tweede keer ongeveer 30 minuten in de avond. Het is niet duidelijk of dezelfde Chinese J-15 beide keren betrokken was.
De Japanse gevechtsvliegtuigen waren uitgezonden om Chinese vliegtuigen te volgen die oefeningen uitvoerden in de Stille Oceaan. Volgens Kyodo News, dat citeerde uit defensiebronnen, hielden zij een veilige afstand en handelden zij niet op manieren die als provocerend kunnen worden geïnterpreteerd. Er is geen bewijs dat de Chinese vliegtuigen de Japanse luchtruim hebben overschreden of dat er verwondingen of schade zijn gevallen.
Reactie van China en verdere context
Wang Xuemeng, woordvoerder van de Chinese marine, verdedigde de vluchttraining nabij Miyako-eiland zaterdag en stelde dat Beijing de oefeningen vooraf had aangekondigd. Daarnaast beschuldigde hij Japan van “hinderlijk gedrag”. Wang zei verder: “We hebben de Japanse zijde dringend gevraagd om onmiddellijk te stoppen met lasteren en smaden, en onze acties strikt te beperken. De Chinese marine zal noodzakelijke maatregelen treffen volgens de wet om haar eigen veiligheid en legitieme belangen te beschermen.”
De relatie tussen Japan en China is verslechterd sinds de Japanse premier Sanae Takaichi begin november uitsprak dat de militaire inzet van Japan mogelijk wordt als China acties onderneemt tegen Taiwan, dat door Beijing als eigen grondgebied wordt beschouwd.
Standpunt van Australië en verdere ontwikkelingen
Tijdens hun onderhandelingen in Tokio op zondag uitten Japan en Australië hun bezorgdheid over het gedrag van China. Australië’s minister van Defensie, Richard Marles, zei tijdens een gezamenlijke persconferentie dat hij “diep bezorgd” was over de recente acties van China. Hij benadrukte dat Australië “geen verandering in de status quo over de Straat van Taiwan” wil zien en dat China de grootste handelspartner is van Australië. Marles voegde eraan toe dat hij productieve relaties met Beijing wenst en dat men de kwesties op “calme, verstandige en gematigde” wijze blijft bespreken.
Strategische krachten en verdere samenwerkingsinitiatieven
Tijdens de zondagse gesprekken besloten Tokio en Canberra hun militaire banden te versterken. Ze spraken af een “overkoepelend raamwerk voor strategische defensiecoördinatie” op te zetten en verdere details te bespreken. Japan heeft zijn militaire modernisering versneld en werkt aan het uitbreiden van defensiebanden buiten haar enige formele alliantie met de Verenigde Staten. Australië wordt tegenwoordig beschouwd als een half-aliant.
Marles bezocht tevens een scheepswerf van Mitsubishi Heavy Industries in Nagasaki om de productie van de geüpgradede Mogami-klasse fregat te bekijken, dat in september door Australië werd geselecteerd als vervanging voor haar verouderde vloot.
Historisch en actueel militair gedrag
Het radar-lock incident wordt vermoed de eerste zijn waarbij Japanse en Chinese militaire vliegtuigen betrokken zijn. In 2013 richtte een Chinese oorlogsschip al eens radar op een Japanse torpedoboot, aldus Kyodo. Gevechtsvliegtuigen maken gebruik van radar voor zoekoperaties of voor het richten van wapens tijdens een raketaanval.
Breedere militaire spanningen in de regio
In de zuidoostelijke Stille Oceaan rapporteerde de Filipijnse kustwacht dat China zaterdag drie fakkels richtte op een patrouillerend vliegveld van de vissersdienst in de Zuid-China Zee. Chinese troepen gebruiken fakkels om vliegtuigen te waarschuwen en te laten vertrekken uit hun beschouwde luchtruim boven betwiste wateren.
Het rapport is opgesteld met bijdragen van Ken Moritsugu, verslaggever voor de Associated Press in Beijing.
