Wist je dat er in Nederland afgelopen jaar meer dan 2 miljoen mensen moeite hadden met slapen? Iedereen denkt direct: het zal de stress wel zijn, of die derde cappuccino na de lunch. Maar eerlijk, dat is een beetje te makkelijk. Slapeloze nachten hebben vaak totaal onverwachte oorzaken — afgelopen maand had ik er zelf eentje waar ik flink van stond te kijken.
Niet alleen stress en koffie: wat zit er écht achter?
In elk familie-appgroepje klinkt het: “Doe rustiger aan met cafeïne” of “Je moet gewoon ontspannen voor het slapen gaan.” Ja, uiteraard, maar als het zo simpel was, liep half Amsterdam niet rond met wallen tot op de knieën. Volgens een onderzoek van het RIVM speelt bijvoorbeeld licht — vooral van je telefoon of reclamezuilen buiten je raam — een veel grotere rol dan ooit gedacht. En niemand praat daar serieus over.
Slaapkillers in je slaapkamer (waar je nooit bij stilstaat)
- LED-licht van apparaten: Zelfs dat zwakke oplaadlampje van je elektrische fiets kan je biologische klok verstoren. Geloof mij, toen ik het afplakte, sliep ik ineens véél sneller.
- Temperatuur swings: Mijn collega uit Groningen zweert erbij: haar slapeloosheid verdween pas toen ze ’s nachts het raam op een kier zette — ondanks kou.
- Onverwachte geluiden: De NS rijdt ’s nachts minder, maar mijn buurman rammt om 01.00 óók nog met bagagedeksels. Niet onderschatten…
- Late sporturen: Een klant vertelde me dat haar avondsport haar hoofd tot diep in de nacht op “aan” hield.
Wat zegt de wetenschap – en mijn buurvrouw?
Onlangs las ik in een artikel van het Trimbos-instituut dat niet alleen blauwe schermen, maar zelfs zacht, geel licht (zoals van straatlantaarns buiten je raam) je aanmaak van het slaaphormoon melatonine kan blocken. Mijn buurvrouw pruimt dat niet (“Gewoon gordijnen!), maar die van mij zijn jaren ’90 lichtdoorlatend. Dus ik zit nu aan verduisterende folie. of het werkt? Tijd zal het leren…
Adviezen die wél werken (althans… bij de meesten)
- Check je slaapkamer op lichtlekken. Afplakken, investeren in goede gordijnen of een simpel slaapmasker uit de HEMA — het verschil is groter dan je verwacht.
- Neem een digitale detox tenminste een uur voor bed. In bepaalde Whatsapp-groepen lachen ze me uit, maar serieus: het helpt oprecht tegen nachtelijk malen.
- Pas je thermostaat aan. In Rotterdam zeggen ze dat 18 graden de sweet spot is. Ik heb het geprobeerd: koud begin, maar na kwartier lig je als een blok.
- Let op timing van beweging. Fiets je doorgaans nog laat, schuif het naar eerder op de dag. Mijn buurman was binnen een week om, na maanden gesukkel.
Toch wakker? Probeer dit (werkt soms verrassend goed)
Word je nog steeds wakker om half drie? Het “piekerbriefje”-idee van mijn moeder werkt nog steeds: schrijf alles waar je over maalt op papier, leg het weg en probeer opnieuw te slapen. Klinkt suf, maar soms is ouderwets het beste. Maar goed — misschien werkt het niet voor iedereen. Waarschijnlijk heeft ieder huis z’n eigen slapeloze geschiedenis…
Tot slot
Slapeloze nachten zijn zelden simpel op te lossen — en vaak is het dus niet alleen stress of die laatste espresso. Kijk eens kritisch naar je kamer, je gewoontes en lichtbronnen. Misschien vindt u uw oplossing precies daar waar u hem niet verwacht. En als u nog gekke tips heeft — deel ze vooral in de reacties, want in dit land slaapt niemand zonder strijd. In ieder geval de helft van mijn vrienden niet… Nou ja, tot zover dan.
