Het lijkt zo onschuldig: tijdens het snoeien kom je een oud vogelnest tegen en besluit je het te verplaatsen. Maar wist je dat dit in februari misschien één van de slechtste dingen is die je kunt doen? Mijn buurvrouw stond hier vorige week nog over te twijfelen. En eerlijk—ik had zelf bijna dezelfde fout gemaakt, tot ik een nogal strenge waarschuwing van een lokale vogelbeschermingsexpert las. Het verhaal bleef hangen…
Vroege vogels en stille bewoners
In Nederland begint het broedseizoen verrassend vroeg, vooral bij soorten als de merel of de houtduif. Veel mensen denken dat zo’n nest in februari vast verlaten is, maar niets is minder waar. Vogels oriënteren, bouwen en ‘reserveren’ hun plekjes vaak voordat wij überhaupt aan de lente denken.
Bovendien—en dit besefte ik echt pas na een gesprek met de groendienst van onze gemeente—kan er al leven zitten in het nest, onzichtbaar voor een snel kijkende voorbijganger. Een verkeerd moment en je verstoort ei of vogel zonder het zelf in de gaten te hebben.
Wat zegt de wet?
Hier in Nederland worden nesten en broedende vogels beschermd door de Wet natuurbescherming. Volgens artikel 3.1 mag je nesten niet verwijderen, beschadigen of verplaatsen, ongeacht of je vogels ziet of niet. En ja, ook als het ‘maar’ februari is.
- Boetes kunnen hoog oplopen — mijn collega vertelde zelfs over een buur die €340 moest betalen.
- Soms zijn oude nesten waardevoller dan we denken, omdat ze jaar na jaar opnieuw gebruikt worden.
ik vraag me trouwens af wie daadwerkelijk al die regels leest voor hij aan het snoeien slaat. In onze buurt toch echt bijna niemand…
Onzichtbare risico’s voor vogels én jezelf
Behalve de wet en het dierenwelzijn is er nog iets dat vaak vergeten wordt: je haalt onbewust het ecosysteem overhoop. De vogels verliezen hun schuilplek, krijgen meer stress en zijn vatbaarder voor roofdieren. Een boswachter uit het Gooi vertelde ons onlangs in de wijk-whatsappgroep dat predatoren zoals kraaien vaker toeslaan na menselijk ingrijpen.
En als je pech hebt, zit je zonder dat je het merkt onder de schurftmijt. Na het aanraken van een nest kreeg een maat van me wekenlang rode bultjes – lekker begin van het voorjaar…
Wat kun je wél doen als je een nest vindt?
- Laat het altijd zitten tot na het broedseizoen (meestal tot eind juli).
- Meld nesten bij lokale natuurorganisaties als ze onveilig lijken te hangen.
- Wil je snoeien? Overleg eerst met de gemeente of vogelbescherming.
Toch zijn er soms uitzonderingen—een nest dat letterlijk uit elkaar valt vlak boven een drukke stoep, bijvoorbeeld. Maar zelfs dan: altijd even navragen. Mijn moeder zegt altijd: “beter drie keer vragen dan één keer spijt”.
Kleine moeite, groot verschil
Voorkom dat je straks met een boete of schuldgevoel zit. Bescherm, koester en observeer: vogels zorgen ongemerkt voor de balans in onze tuinen en parken. Misschien lijkt het je eigen tuin, maar de natuur heeft haar eigen regels.
Oh, en wist je dat nestkasten nu ophangen veel beter is dan ergens een oud nest weghalen? Nieuw geleerd—en meteen gedaan vorige maand. In ieder geval, mocht je deze februari een nest tegenkomen: handen thuis dus.
Heb je zelf wel eens zo’n vondst gedaan? Of misschien een discussie gehad over een nest bij jou in de buurt? Laat het weten in de reacties – ik ben benieuwd hoe het bij anderen leeft… In elk geval: één kleine actie kan heel wat vogelleven sparen. Nou ja, zo zie ik het toch.
