Prinses Aiko’s populariteit en haar invloed op de erfvolgorde
Prinses Aiko van Japan, vaak aangevoeld als een popster door haar populariteit, vierde haar 24e verjaardag op maandag. Haar aanhangers pleiten voor een herziening van de mannelijke erfvolgorde, een regulering die haar verhindert om haar rol als monarch op te nemen. Aiko is de enige dochter van keizer Naruhito en keizerin Masako, en volgens de huidige regels is haar deelname aan de dynastie niet mogelijk omdat de Japanse wet alleen mannelijke opvolgers toestaat.
De huidige stand van de Japanse monarchie en haar uitdagingen
De Japanse monarchie kampt met een vergrijzend en krimpend ledenaantal. Sinds de invoering van de Imperial House Law in 1947, die uitsluitend mannelijke opvolging toestaat, zijn er nog slechts 16 leden over, een daling van 30 in de afgelopen dertig jaar. De regels maken dat alleen mannelijke erfgenamen, zoals de jonge troonopvolger prins Hisahito, in aanmerking komen voor de troon. De beperkte mannelijke opvolgers en de veroudering van de familie versterken de zorgen over het voortbestaan van de dynastie.
De publieke steun voor een vrouwelijke monarch
De populariteit van Aiko onder het Japanse publiek neemt toe sinds haar introductie als volwassene in het koninklijk huis in 2021. Ze wordt gezien als een intelligente, vriendelijke en empathische figuur. Tijdens haar eerste officiële reis naar het buitenland, naar Laos in november 2025, ontmoette ze verschillende overheidsfunctionarissen en lokale bewoners. Bezoekers zoals Setsuko Matsuo en Mari Maehira uit Nagasaki uitten hun steun voor haar, vooral vanwege haar empathie en uitstraling. Haar aanwezigheid heeft ook geleid tot publieke druk op wetgevers om de erfvolgorde te herzien.
De politieke en maatschappelijke discussie
Hoewel veel deskundigen pleiten voor de opheffing van het mannelijke exclusiviteitsbeginsel, kantelen conservatieve politici zoals premier Sanae Takaichi hiertegen. Er is een groeiende beweging onder supporters die actief campagnes voeren via sociale media en publicaties. Willy Yoshinori Kobayashi en Ikuko Yamazaki zijn voorbeelden van figuren die pleiten voor een verandering in de wet om de dynastie te behouden, gebaseerd op het idee dat de huidige erfvolgorde niet representatief is voor gendergelijkheid.
De opvoeding en het leven van Prinses Aiko
Geboren op 1 december 2001, was Aiko vanaf jonge leeftijd een intelligente en levendige leerling. Haar moeder, Masako, een Harvard-opgeleide voormalige diplomate, ontwikkelde na haar geboorte een stressgebonden psychische aandoening, grotendeels door de kritiek op haar niet-verschijning van een mannelijk erfgenaam. Aiko zelf had tijdens haar schooltijd te maken met intimidatie en gezondheidsproblemen. In 2024 behaalde ze haar diploma aan Gakushuin University en heeft sindsdien haar officiële taken gecombineerd met vrijwilligerswerk, vooral bij het Rode Kruis.
De toestand van de Japanse monarchie
De monarchie bevindt zich in een kritieke fase. De wet uit 1947 beperkt opvolging tot mannelijke lijn en dwingt vrouwelijke royals die trouwen met gewone burgers hun koninklijke status te verliezen. Volgens experts is de enige manier om het voortbestaan te verzekeren, de openstelling voor vrouwelijke opvolgers en het aanpassen van de wetten. De afhankelijkheid van slechts enkele mannelijke erfgenamen brengt de dynastie in een kwetsbare positie en weerspiegelt een breder probleem van vergrijzing en bevolkingskrimp in Japan.
De geschiedenis van de erfvolgorde en de huidige wetgeving
Traditioneel had Japan mannelijke keizers, hoewel er ook acht vrouwelijke monarchen zijn geweest, de laatste in de 18e eeuw. De mannelijke erfvolgorde werd in 1889 wettelijk vastgelegd en werd overgenomen in de naoorlogse wetgeving. Experts wijzen erop dat het systeem vroeger afhankelijk was van concubines voor het krijgen van mannelijke erfgenamen. Pogingen tot hervormingen, zoals het toestaan van vrouwen als troonopvolgers, werden herhaaldelijk geblokkeerd door nationalistische en conservatieve krachten, onder meer na de geboorte van prins Hisahito in 2006.
De zoektocht naar een mannelijke opvolger en de politieke implicaties
In 2022 stelde een conservatief adviespanel voor om de mannelijke lijn te onderhouden en vrouwelijke royals toe te staan om na het huwelijk hun koninklijke status te behouden en officiële taken uit te voeren. Tegelijkertijd werd voorgesteld om mannelijke nakomelingen te adopteren uit illegitieme takken van de dynastie, hoewel dat als onrealistisch wordt beschouwd. De Verenigde Naties hebben Japan aangesproken op de noodzaak om vrouwelijke keizers toe te staan, omdat de huidige regelgeving genderongelijkheid in stand houdt. De Japanse regering beschouwt dit echter als een fundamenteel vraagstuk over de nationale identiteit.
