Op de dag vóór de verkiezing van een nieuwe president in Honduras, verschoof de aandacht plotseling van binnenlandse kwesties naar de Amerikaanse president Donald Trump en de voormalige Hondurase president die hij zou gaan vergeven. Deze situatie kwam voor terwijl de campagne op zijn einde liep en de politieke spanning toenam, mede door de onverwachte betrokkenheid van de Amerikaanse leiderschap.
De betrokkenheid van Trump en de impact op de verkiezingen
Trump liep deze week diep in de Honduraanse politiek met opvallende uitspraken. Hij sprak eerst zijn steun uit voor de conservatieve presidentskandidaat Nasry “Tito” Asfura van de Nationale Partij en kondigde vervolgens aan dat hij de voormalige president Juan Orlando Hernández zou vergeven. Hernández was in de Verenigde Staten veroordeeld tot 45 jaar gevangenisstraf wegens assistentie bij het smokkelen van tonnen cocaïne, een veroordeling die veel aandacht trok in de Honduraanse media.
Zijn invloed op de verkiezingscampagne was aanzienlijk. Totdat Trump ingreep, was de hoofdbezorgdheid dat de drie leidende kandidaten de geloofwaardigheid van het verkiezingsproces ondermijnden en het risico liepen op manipulatie. De acties van Trump werden door velen scherp bekeken; ze brachten vragen naar voren over de motieven achter zijn interventie en over wie er daadwerkelijk zou profiteren.
De diverse reacties en strategische karakters
De steun aan Asfura leek aanvankelijk eenvoudig: een conservatieve politicus die een andere ondersteunde. De opmerkelijke toevoeging van Hernández, die in een langlopend rechtsproces in New York werd berecht en uitvoerig in de media besproken, was echter risicovol. Het kon zowel negatieve als positieve consequenties hebben voor Asfura: het herinneren van kiezers aan de corruptiezaken binnen zijn partij of het mobiliseren van de achterban van de partij.
Trump maakte geen onderscheid tussen de andere twee hoofd-kandidaten. Hij noemde Rixi Moncada, voormalig minister van Financiën en Defensie in de zittende regering van Xiomara Castro, en Salvador Nasralla van de Liberale Partij, die hij een “grenslijn communistisch” noemde. Zijn uitspraken brachten de verkiezingsstrijd in een nieuwe context, waarbij hij elke kandidaat op een eigen wijze positioneerde.
Reacties van de Hondurezen op straat en in de verkiezingsstrijd
In de wijken van Tegucigalpa waren de meningen verdeeld. Op een druk kruispunt verkocht Adalid Ávila citrusvruchten en bananas. Op een nabijgelegen brug hing een spandoek met de afbeelding van Hernández en de tekst “Het is verboden om de plundering van de sociale zekerheid te vergeten,” een verwijzing naar beschuldigingen dat Hernández tijdens zijn presidentschap geld zou hebben verduisterd.
Ávila toonde zich relatief positief over Hernández en verwachtte dat Trumps steun mogelijk Asfura zou helpen. Hij hoopte dat de nieuwe Hondurase president vooral ‘eervolle’ beslissingen zou nemen en niet zou vergeten de beloften uit de campagne na te komen. Velen in zijn omgeving vreesden echter dat de uitslag van de verkiezingen niet zonder protesten zou blijven.
De opkomst van de controverse en de verwachtingen voor de toekomst
Verwacht werd dat de invloed van Trumps interventie niet sterk zou doorslaggevend zijn, volgens Oliver Erazo, hoogleraar aan de Nationale Autonome Universiteit van Honduras. Hij suggereerde dat de collectieve perceptie en het gedrag van kiezers al enige tijd vastlagen, vooral bij de grootste partijen, en dat de politieke dynamiek voornamelijk gevormd was door punten die al in de campagne duidelijk waren geworden.
Desondanks blijft de situatie gespannen en wordt er gevreesd voor eventuele onrust na de verkiezingen. Met Trump die de grenzen van de binnenlandse politiek opzoekt, merkt Honduras dat de verkiezingsuitslag mogelijk mede bepaald wordt door internationale beïnvloeding en onderlinge partijpolitiek.
