De aanleiding voor het onderzoek
Het Pentagon liet maandag weten dat het een onderzoek is gestart naar senator Mark Kelly, een Democratische politicus uit Arizona, vanwege mogelijke schendingen van de militaire wetgeving. Deze stap volgde nadat de voormalig marinepiloot samen met enkele andere politici in een video opriep aan militairen om ‘illegale orders’ te negeren.
In de video sprak Kelly samen met andere wetgevers over de noodzaak voor troepen om weerstand te bieden aan bevelen die zij illegaal achten. Deze video leidde tot de verdenking dat zij zich schuldig hadden gemaakt aan dissertatie of het overtreden van militaire regels.
Reacties vanuit de juridische wereld
Het onderzoek heeft diverse vragen opgeroepen bij juridische experts. Sommigen stellen dat het Pentagon de militaire wet verkeerd interpreteert door Kelly als voormalig marineman te vervolgen. Anderen menen dat Kelly, als lid van het Congres en niet meer in actieve dienst, niet strafrechtelijk vervolgd kan worden.
Een groep voormalige militaire aanklagers benadrukt dat Kelly niets ten laste ligt.
Het verloop en de context van het onderzoek
Het Pentagon kondigde het onderzoek vorige week aan, kort nadat de Amerikaanse president Donald Trump op sociale media Kelly en andere wetgevers beschuldigde van seditie, hetgeen volgens hem ‘met de dood bestraft’ moet worden. Defense Secretary Pete Hegseth verklaarde dat Kelly het enige lid van de groep is dat formeel uit de dienst is gestapt en dus nog onder het gezag van het Pentagon valt.
Kelly zelf noemde de verwikkeling ‘aantijgingen van ‘pesters’ en benadrukte dat dit hem niet zal afhouden van het uitvoeren van zijn taken en het controleren van de regering.
Juristen over militaire rechtspraak en pensioen
Stephen Vladeck, hoogleraar rechten aan Georgetown University, zag een toename in militaire rechtszaken tegen gepensioneerde militairen in de afgelopen tien jaar. Volgens hem is het algemeen toegestaan om dergelijke zaken te behandelen, hoewel de constitutionele geldigheid ervan wordt betwist. Er worden ongeveer twaalf zulke vervolgingen genoemd vanuit de verschillende militaire diensten.
Volgens een rapport van de Congressional Research Service zijn ruim twee miljoen mensen gepensioneerd uit het Amerikaanse leger en ontvangen zij pensioen na twintig jaar actieve dienst. Retired militairen kunnen voor zaken die na hun pensionering plaatsvinden, niet zomaar worden vervolgd.
Retired Navy-kapitein Todd Huntley, nu docent aan Georgetown, noemde het zeldzaam dat vroegere militairen voor zaken na hun pensionering worden vervolgd. Hij verwees naar een geval waarin hij een veteraan had vervolgd die 16 jaar na pensionering met geweld werd betrapt op het mishandelen van een adoptiejochter.
Controverse over rechtsgrond en jurisdictie
Volgens de bekende civiele militair advocaat Colby Vokey is de interpretatie door Hegseth van het Uniforme Militaire Recht (UCMJ) misleidend. Vokey stelt dat Hegseth jurisdictie heeft over Kelly omdat hij pensioen ontvangt, maar dat Hegseth geen jurisdictie heeft over de inhoud van de actie omdat Kelly de uitspraken deed als senator, en niet als actief militair.
Vokey wijst erop dat het militaire recht zich heeft ontwikkeld, zodat men militairen kan vervolgen voor misdrijven gepleegd buiten militaire bases, maar dat het drijven van rechtszaken tegen gepensioneerden voor daden na pensionering onlogisch en absurd is.
Hij vergelijkt het met een 100-jarige veteraan die tijdens de oorlog actief was, en die nu wordt aangeklaagd voor diefstal. Dat zou volgens hem niet acceptabel zijn.
Bescherming onder de Grondwet en de rol van de checks and balances
Patrick McLain, een voormalig rechter van het Marine Corps en voormalig federaal aanklager, benadrukt dat gevallen waarin gepensioneerden worden teruggeroepen voor vervolging vaker voorkomen bij ernstige crimineel gedrag zoals fraude of kinderpornografie. Hij wijst erop dat de acties van Kelly, in het kader van zijn vrije mening en First Amendment, niet vergelijkbaar zijn met deze zaken.
Charles Dunlap, jurist aan Duke University en voormalig militaire advocaat, stelde dat militaire wetten de vrijheid van meningsuiting kunnen beperken voor militairen, maar dat het belangrijk is of dat recht ook van toepassing is op gepensioneerden. Een groep voormalig militair juristen, de Former JAGs Working Group, verklaarde dat Kelly niet in overtreding is met het UCMJ.
Specifieke situatie en de rol van de overheid
De groep benadrukte dat de video enkel de wet beschreef en niet oproept tot muiterij of het negeren van bevelen. Troepen, vooral commandanten, hebben de plicht om illegale bevelen te weigeren. Historisch wordt ook vastgesteld dat het simpelweg opvolgen van bevelen niet beschermt tegen vervolging, zoals bekend uit het Nurnberg-proces.
Verschillende politici en juristen, waaronder Kelly, hebben in de video geen concrete gevallen genoemd. Sommige Democratische wetgevers vragen zich af of de regering het gebruik van het leger om protesten te onderdrukken, legaal kunnen noemen. Kelly uit bezorgdheid over de betrokkenheid van militaire officieren bij interventies die mogelijk illegaal zijn.
De onderzoeker Michael O’Hanlon van het Brookings Institution voorspelt dat elke juridische procedure tegen Kelly waarschijnlijk wordt afgewezen of eindigt zonder veroordeling. Volgens hem is het niet strafbaar om te zeggen dat men zich aan de wet moet houden, zeker niet in een civiele context.
De constitutionele beschermingen en het evenwicht van machten
Kelly’s status als senator kan een onderzoek van het Pentagon blokkeren vanwege de constitutionele bescherming van de scheiding der machten. Anthony Michael Kreis, hoogleraar constitutioneel recht aan Georgia State University, legt uit dat door de Grondwet leden van het Congres beschermd worden tegen willekeurig ingrijpen door de uitvoerende macht, zoals het Pentagon of de president. Hij benadrukt dat dit een kernprincipe is dat teruggaat op de reactie op de Britse monarchie, die parlementariërs zonder wettelijke procedures vervolgde.
