Onderzoek naar het incident met Turkse referentievaart
Volgens een hoge Turkse functionaris kunnen twee olie tanker schepen die deel uitmaken van de zogenaamde “schaduwvloot” van Rusland, mogelijk zijn getroffen door mijnen, drones of raketten. De schepen werden laat op vrijdagmiddag in brand gestoken langs de Turkse kust van de Zwarte Zee, waarna reddingsacties werden gestart. Aan boord van beide schepen waren de bemanningsleden volgens berichten veilig.
Details over de getroffen schepen en gebeurtenissen
De tanker Kairos en Virat werden kort na elkaar geraakt op het einde van vrijdag. De Turkse Minister van Transport en Infrastructuur, Abdulkadir Uraloglu, bevestigde dat de eerste meldingen suggereerden dat de Kairos mogelijk door een mijn was getroffen, voordat melding werd gemaakt van een explosie op de Virat. Volgens hem gaven de bemanningen aan dat er explosies op het andere schip waren geweest die waarschijnlijk door externe inmenging waren veroorzaakt.
Speculaties over mogelijke aanvallen
Uraloglu verklaarde dat mogelijke oorzaken van externe inmenging onder andere een mijn, een raket, een maritiem vaartuig of een drone kunnen zijn. Op dit moment is er nog geen definitieve informatie beschikbaar over de oorzaak.
Context en achtergrond
Volgens de database OpenSanctions, die personen en organisaties die betrokken zijn bij het ontwijken van sancties in kaart brengt, behoren deze schepen tot een schaduwvloot die wordt gebruikt om sancties die Rusland na haar invasie in Oekraïne oplegde te omzeilen. Oekraïne heeft tijdens het conflict succesvolle maritieme aanvallen uitgevoerd op Russische schepen, vooral met explosieven gevuld met drones die op zee opereren. Deze Oekraïense operaties beperken zich vooral tot het noordelijke deel van de Zwarte Zee.
Details over de situatie van de schepen
De Kairos, geregistreerd in Gambia, vatte brand ongeveer 28 zeemijl (52 km) ten noorden van de Turkse provincie Kocaeli, aldus de Turkse Director General of Maritime Affairs. Het schip was leeg onderweg naar de Russische haven Novorossiysk.
Binnen een uur na het eerste incident meldde de maritieme autoriteit dat een tweede schip, de Virat, eveneens was geraakt terwijl het ongeveer 35 zeemijl (64 km) ten noorden van de Turkse kust voer. Details over dat incident ontbreken verder.
Reddingsteams werden ter plaatse gestuurd. Aan boord van de Virat waren alle 20 bemanningsleden veilig, ondanks dat zwaar roet werd gerapporteerd in de motorruimte, aldus de maritieme autoriteit.
De 25 bemanningsleden van de Kairos werden veilig geëvacueerd, vertelde gouverneur Ilhami Aktas. De website VesselFinder vermeldde dat de Virat op 4 november voor anker lag ten noorden van de Bosporus, dicht bij de huidige locatie. De laatste positie van de Kairos was op 26 november ten zuiden van de Dardanellen, die de Egeïsche Zee verbindt met de Zee van Marmara.
Sancties en internationale observaties
Volgens OpenSanctions werden de Virat in januari van dit jaar door de Verenigde Staten gesanctioneerd, gevolgd door de Europese Unie, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en Canada. De Kairos werd eveneens in juli door de EU gesanctioneerd, met het VK en Zwitserland als volgende in de rij.
Het platform stelt dat de schaduwvloot van tankers nog steeds miljarden dollars opbrengt voor het Kremlin door sancties te omzeilen. Ze gebruiken complexe routes en vlaggen van derde landen om de herkomst en eigenaar te verbergen, wat ook aanzienlijke milieuproblemen met zich meebrengt.
De Virat, gebouwd in 2018, volgt “onregelmatige en risicovolle scheepvaartpraktijken” en heeft onder andere onder de vlaggen van Barbados, Comoren, Liberia en Panama gevaren. De Kairos, voorheen onder de vlaggen van Panama, Griekenland en Liberia, werd in 2002 gebouwd.
Gerelateerde informatie over portbezoeken
Volgens de website VesselFinder lag de Virat op 4 november voor anker ten noorden van de Bosporus, vlakbij de huidige locatie. De laatste bekende positie van de Kairos was op 26 november, ten zuiden van de Dardanellen.
Het Turkse leger en de autoriteiten melden dat beide schepen regelmatig Russische havens bezoeken en dat ze vaak hun automatische identificatiesystemen (AIS) uitschakelen, wat het moeilijk maakt de schepen te volgen. Daarnaast hebben ze ook aangemeerd in Chinese, Turkse en Indiase havens, onder andere locaties.
