De verborgen energievreter in huis
Zelfs wanneer apparaten uitgeschakeld zijn, stroomt er vaak nog energie door de stopcontacten—een fenomeen dat bekend staat als fantasie- of vampierenenergie. Ook wel ‘phantom energy’ genoemd, deze onzichtbare stroom wordt veroorzaakt door apparaten die verbonden blijven met het elektriciteitsnet zonder dat ze daadwerkelijk in gebruik zijn. Dit lijkt wellicht niet veel, maar het kan zich opstapelen tot aanzienlijke kosten en milieuproblemen.
Omdat veel huishoudelijke toestellen zoals opladers, magnetrons, televisies en gameconsoles voortdurend verbonden blijven, wordt een gemiddeld huishouden geschat tussen de 5% en 10% van het totale energieverbruik aan deze onzichtbare stroom te besteden, afhankelijk van de leeftijd en het type apparatuur. Volgens Alexis Abramson, decaan van de Columbia Climate School, hangt het stroomverbruik van fantasie-energie af van de systemen die in huis aanwezig zijn en hoe zich die in de loop der jaren ontwikkeld hebben.
De impact op het milieu en de energiemarkt
Moderne televisies die verbonden zijn met internet en slimme functies hebben, kunnen tot wel 40 watt verbruiken zelfs wanneer ze niet actief gebruikt worden. Dat is bijna veertig keer meer dan een standaard televisietoestel zonder slimme functies, aldus Matt Malinowski, directeur van het gebouwprogramma bij de American Council for an Energy-Efficient Economy. Hij benadrukt dat er recent opnieuw inspanningen zijn geleverd om dit probleem aan te pakken.
Een vrijwillige overeenkomst tussen fabrikanten en belangenbehartigingsorganisaties richt zich op het verminderen van het stroomverbruik van slimme tv’s in stand-by modus. Het onzichtbare stroomverbruik draagt niet alleen bij aan hogere energierekeningen, maar ook aan klimaatverandering. De verloren energie verhoogt de vraag naar elektriciteit die wordt opgewekt uit fossiele bronnen die broeikasgassen uitstoten, wat het milieu schaadt.
Aidan Charron, analist bij Global Earth Day, wijst er op dat hoewel het stroomverbruik per huishouden klein lijkt, de cumulatieve milieuschade aanzienlijk is, gezien het aantal woningen dat overal in het land staat.
Hoe kleine gedragsveranderingen een groot verschil kunnen maken
Een praktische eerste stap is het eenvoudig loskoppelen van apparaten die niet in gebruik zijn. Charron adviseert bijvoorbeeld om opladers te verwijderen zodra de batterij vol is. Ook het uitzetten of loskoppelen van stekkers van bijvoorbeeld lampen en televisies helpt om energie te besparen en de uitstoot te beperken.
Veel slimme apparaten, zoals televisies, beschikken over functies die op standby blijven luisteren of signalen ontvangen. Het uitschakelen van deze functies kan ook een significante bijdrage leveren. Volgens Malinowski kost het niet veel moeite om apparaten los te koppelen en kan het op de lange termijn duurzamer en kostenefficiënter zijn.
Het effect van individuele acties op de samenleving
Onderzoek wijst uit dat mensen eerder geneigd zijn duurzamer te handelen als ze zien dat anderen dat ook doen. Het afkoppelen van apparaten en bewuste keuzes maken over energieverbruik kunnen helpen om de totale uitstoot in de Verenigde Staten met naar schatting 20% per jaar te verminderen. Dit zou ongeveer 450 ton koolstofdioxide schelen, aldus Jonathan Gilligan, milieuwetenschapper aan Vanderbilt University.
Door gedragsverandering op individueel niveau kunnen onderlinge invloed en sociale normen ontstaan. Gilligan benadrukt dat wanneer mensen zien dat anderen duurzame acties ondernemen, zij zelf ook gemotiveerd worden om dat te doen. Deze collectieve aanpak kan uiteindelijk leiden tot een bredere maatschappelijke verandering, waarbij energiebewust gedrag de standaard wordt.
Het lijkt misschien klein, maar de keuzes die mensen dagelijks maken, kunnen een grote invloed hebben op het milieu en de samenleving. Het verminderen van fantasie-energie is daar een belangrijk onderdeel van, dat in verhouding staat tot de omvang van de totale emissies veroorzaakt door huishoudens.
