Een culturele stad met een nieuw economisch beleid
Santa Fe, bekend als „De Stad Verschillend” vanwege haar unieke sfeer en een mix van culturen die eeuwen teruggaat, probeert met een nieuwe aanpak de culturele identiteit te behouden. Het stadsbestuur heeft een unicum geïntroduceerd: het minimumloon wordt voortaan gekoppeld aan de betaalbaarheid van huisvesting. Met deze maatregel hoopt Santa Fe te voorkomen dat bewoners uit de stad worden verdreven door stijgende huurprijzen en woningkosten. Het is de eerste stad in de Verenigde Staten die deze beleidslijn volgt, waarbij loonsverhogingen worden afgestemd op zowel de huurmarkt als de consumentenprijzen.
De inhoud van de nieuwe wetgeving
Volgens de nieuwe regelgeving stijgt het minimumloon in Santa Fe vanaf 2027 tot 17,50 dollar per uur. Traditioneel werd de jaarlijkse verhoging gekoppeld aan de consumentencijfers, maar nu wordt een nieuwe formule gehanteerd die een gewogen gemiddelde gebruikt. Deze formule combineert de inflatie-index (de Consumer Price Index) en gegevens over de marktconforme huurprijzen. Er is een limiet vastgesteld van 5% voor jaarlijke verhogingen, en in geen geval zal het minimumloon worden verlaagd, ook al dalen de prijzen.
De stad heeft in 2002 al eens een leefloon ingevoerd, maar de recente uitbreiding richt zich vooral op de mediane woningprijzen en huurkosten, die momenteel veel hoger zijn dan in andere grote markten in New Mexico. Reilly White, econoom aan de University of New Mexico, presenteerde 25 jaar aan data over de veranderingen in huurprijzen en consumentenprijzen. Hij concludeerde dat werknemers die op het minimumloon verdienen, achterblijven.
De balans tussen werkgevers en werknemers
Het opstellen van de nieuwe wet moest precies gebalanceerd worden, aldus burgemeester Alan Webber. Het beleid moet voordeel bieden aan werknemers zonder de kleine ondernemingen in de stad te belasten. Het doel is om circa 9.000 arbeiders een inkomensstijging te geven, wat ongeveer 20% van de lokale beroepsbevolking vertegenwoordigt.
Een van hen is Diego Ortiz, een 42-jarige man die al bijna drie decennia in Santa Fe woont. Hij werkt in de bouw om zijn gezin te ondersteunen. Voor hem is de voortdurende spanning tussen betalen van huur, boodschappen en het sparen voor een huis herkenbaar. Ortiz uit zich in de hoop op meer economische stabiliteit, zodat zijn kinderen zich zonder financiele zorgen op school kunnen richten.
Lokale ongelijkheden en aanvullende maatregelen
Volgens de National Low Income Housing Coalition zijn de mensen met laag inkomen, vooral zwarte, inheemse Amerikaanse en latino-huishoudens, het meest getroffen door hoge huurprijzen. Dan Emmanuel, onderzoeker bij de coalitie, benadrukt dat het verhogen van het minimumloon vooral de inkomen-gebleven groepen helpt, maar niet alle problemen oplost. Voor ouderen en gehandicapten die niet in de arbeidsmarkt deelnemen, blijft betaalbaarheid een grote uitdaging.
Vervolgmaatregelen omvatten het stimuleren van de bouw van meer woningen en appartementen. Webber zegt dat de vergunningverlening hiervoor al is verbeterd, wat zich vertaalt in een geringe huurprijsstijging van slechts 0,5% dit jaar. Daarnaast rekent Santa Fe op inkomsten uit een “mogenstax” op huizenverkoop boven de 1 miljoen dollar, die wordt gebruikt voor een fonds voor betaalbare huisvesting. De burgemeester benadrukt dat het aanpakken van woonkosten van meerdere kanten moet komen, om te waarborgen dat inwoners betaalbaar kunnen blijven wonen en de diversiteit van Santa Fe behouden kan blijven.
