De Voorbereiding op de Sworn-in van Babiš
De president van Tsjechië heeft woensdag aangegeven bereid te zijn om Andrej Babiš als premier te beëdigen binnen een week, mits de zakenman duidelijk maakt hoe hij een conflict van belang kan vermijden. Dit conflict zou ontstaan uit zijn zakelijke belangen en zijn nieuwe politieke positie.
Wetgeving en Politieke Regels
In 2023 werd de conflict-of-interest-wetgeving aangescherpt door een gewijzigde wet. Deze hervorming, fel afgewezen door Babiš en zijn aanhangers, moet voorkomen dat politici hun rijkdom en invloed combineren. Daarnaast is het verbod op het overdragen van eigendom aan trustfondsen of familieleden opnieuw ingevoerd, in tegenstelling tot de situatie daarvoor.
Zakelijke Belangen van Babiš
De zakenman bezit ongeveer 200 bedrijven via het conglomeraat Agrofert en heeft grote belangen in de gezondheidszorgsector. Om te voldoen aan de conflict-wet moet hij voldoen aan strikte regelgeving, omdat anders zijn bedrijven niet in aanmerking komen voor subsidies van de staat en de Europese Unie.
De Politieke Context en Vorming van de Nieuwe Regering
President Petr Pavel vroeg Babiš vorige maand om een nieuwe regering te vormen, nadat zijn beweging ANO (JA) de parlementaire verkiezingen had gewonnen. Drie kleine partijen, waaronder de anti-migranten partij Vrijheid en Directe Democratie en de rechtse Motoristen voor Eigen Belang, sloten zich aan bij de coalitie.
De partijen hebben ingestemd met het samenstellen van een kabinet met 16 leden, waarbij ANO acht posities krijgt, onder andere de positie van premier. De Motoristen zouden vier posten krijgen en de Vrijheid drie.
De Kandidatuur van Filip Turek
Tijdens een ontmoeting met de president presenteerde Babiš zijn voorgestelde kabinet en uitte de hoop dat het midden december beëdigd zou worden. Pavel gaf aan de kandidaten te willen ontmoeten.
Een van de meest controversiële kandidaten was Filip Turek, erevoorzitter van de Motoristen. Hij kwam onder vuur te liggen nadat een dagblad enkele berichten van zijn Facebook-pagina publiceerde, die racistisch, homofobisch en seksistisch werden genoemd.
Turek bood excuses aan voor sommige berichten, maar ontkende dat hij de andere had geplaatst.
De president weigerde op woensdag zijn kandidatuur, omdat hij vond dat Turek niet in aanmerking kwam voor een ministerspost.
De Reactie van Babiš en de Rol van de President
Na de vergadering verklaarde Babiš: “De positie van de president is dat meneer Turek geen lid van de regering moet zijn.”
De rol van de president in Tsjechië is grotendeels ceremonieel. Hij moet internationale verdragen goedkeuren en regeringsbenoemingen ratificeren, waaronder die van de premier.
De Politieke Standpunten van de Coalitiepartijen
De drie partijen die de coalitie vormen, zijn kritisch over de Europese Unie en verwerpen verschillende EU-beleidslijnen, met name op het gebied van milieu en migratie. Daarnaast wordt verwacht dat zij het land geleiden weg van het ondersteunen van Oekraïne in haar oorlog tegen de Russische invasie.
