Verschillende tussenkomsten in de communicatie tussen de Verenigde Staten en Rusland
Volgens een transcript van een telefoongesprek dat dinsdag werd gepubliceerd door Bloomberg News, heeft een Amerikaanse vertegenwoordiger van Donald Trump vorige maand een hooggeplaatste adviseur van Vladimir Poetin geadviseerd over de manier waarop de Russische leider zou moeten benaderen bij het pitchen van een vredesvoorstel aan de Amerikaanse president. Dit voorstel was bedoeld om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.
Steve Witkoff, de speciale gezant van Trump, gaf in het gesprek van 14 oktober advies aan Yuri Ushakov, de buitenlandse beleidsadviseur van Poetin. Hij adviseerde dat Poetin Trump zou moeten bellen om hem te feliciteren met het akkoord over de Gazastrook, te verklaren dat Rusland dit had ondersteund en dat hij de president als een vredelievend man respecteerde.
Volgens Witkoff zou dat een zeer goede toon zetten voor hun verdere communicatie. Het nieuwsbericht kwam op hetzelfde moment dat Trump aankondigde dat een voorstel om de oorlog in Oekraïne te beëindigen was verfijnd en dat hij Witkoff zou sturen om met Poetin te spreken.
Vertrouwelijkheid van de transcriptie en de reactie van de Amerikaanse regering
De Witkoff-Ushakov-gesprek vond plaats een dag nadat Trump een succesvolle reis had gemaakt naar Israël en Egypte, waarbij hij de staakt-het-vuren in Gaza bevestigde. Het Witte Huis heeft niet ontkend dat de transcriptie authentiek is, en Trump beschreef Witkoff’s aanpak in het gesprek als ‘standaard onderhandelingsprocedures’.
Trump zei tijdens een vlucht naar Florida dat Witkoff’s aanpak ‘normaal’ is en dat hij moet proberen Oekraïne te overtuigen, evenals Rusland. Hierbij benadrukte hij dat onderhandelaars zowel de ene als de andere partij moeten overtuigen, wat volgens hem de kern is van het proces.
Een Republikeinse Kamerlid, Don Bacon uit Nebraska, uitte kritiek op deze werkwijze. Hij stelde dat Witkoff de Russen bevoordeelt en noemde hem onbetrouwbaar voor het leiden van deze onderhandelingen. Hij stelde dat Witkoff moest worden ontslagen.
Beschikbaarheid en bron van de geheime opname
Bloomberg heeft een opname van het gesprek bekeken, maar heeft niet bekendgemaakt hoe zij toegang tot deze opname hebben verkregen. Het agentschap Associated Press heeft de transcriptie niet onafhankelijk geverifieerd.
Het gesprek tussen Witkoff en Ushakov vond plaats een dag nadat Trump Israël en Egypte had bezocht om de Gaza-levensvatbaarheid te vieren. Tijdens het gesprek suggereerde Witkoff dat Poetin Trump zou kunnen bellen om hem te feliciteren met de overeenkomst in Gaza, als een eerste stap in verdere communicatie.
Voorstellen voor verdere diplomatieke communicatie
Witkoff stelde voor dat er vóór het bezoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy aan het Witte Huis een telefoongesprek tussen Trump en Poetin zou plaatsvinden. Poetin zou volgens hem Trump kunnen congratuleren over de Gaza-overeenkomst als opening voor verdere gesprekken. Ushakov stemde ermee in en bevestigde dat Poetin Trump zou feliciteren en hem een ‘echte vredesman’ zou noemen.
Uiteindelijk hebben Trump en Poetin op een dag voor de ontmoeting met Zelenskyy telefonisch gesproken. Kort daarna, op 17 oktober, zei Trump dat Oekraïne en Rusland ‘moeten stoppen waar ze zijn’ op het slagveld, wat betekent dat Oekraïne territorium zou moeten afstaan dat door Rusland was ingenomen.
Discussie over de inhoud van het vredesvoorstel en de betrokken personen
Op 29 oktober voerde Ushakov een telefonische discussie met Kirill Dmitriev, een nauwe adviseur van Poetin over Oekraïne. Ze bespraken hoe Rusland krachtig haar eisen zou kunnen onderbouwen in een toekomstig vredesvoorstel. Dmitriev gaf aan dat hij het voorstel informeel zou doorgeven, duidelijk makend dat het allemaal niet bindend was, en dat Rusland op zijn eigen manier zou handelen.
Deze uitwisseling volgde kort na een bezoek van Dmitriev aan Florida, waar hij sprak met Witkoff en Jared Kushner, de schoonzoon van Trump en onofficieel adviseur. Ze bespraken de opzet van een 28-puntenplan voor vrede, dat volgens berichten sterk was afgestemd op Russische eisen, waaronder dat Oekraïne het hele Donbas-gebied aan Rusland zou afstaan en haar militaire capaciteit zou verminderen. Het plan bevatte ook een overeenkomst dat Oekraïne nooit lid zou worden van de NAVO.
Reacties en meningen over het vredesproject
De woordvoerder van het Witte Huis, Steven Cheung, stelde dat Witkoff dagelijks contact heeft met officials uit zowel Rusland als Oekraïne over de zoektocht naar vrede. Cheung benadrukte dat dit de opdracht was die Trump hem had gegeven.
Kirill Dmitriev noemde de transcriptie ‘nep’ via sociale media en voegde eraan toe dat ‘Hoe dichter we bij vrede komen, des te wanhopiger oorlogszuchtigen worden.’ Het Russische ambassadekantoor in Washington wenste geen commentaar te geven.
Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio stelde dat het voorstel door de Verenigde Staten was bedacht, met inbreng van zowel Russen als Oekraïners, en niet door Rusland zelf, als reactie op de controverse over de gelekte plannen. Het ministerie voor Buitenlandse Zaken wilde niet op de Bloomberg-rapportage reageren.
Trump kondigde op dinsdag aan dat hij legersecretaris Dan Driscoll zou sturen om met Oekraïense functionarissen te praten, terwijl Witkoff met Poetin zou overleggen. Hij suggereerde dat hij zich mogelijk op termijn zou ontmoeten met Poetin en Zelenskyy, maar dat dat pas zou gebeuren na verdere onderhandelingen.
