Weet je nog, toen iedereen alleen maar over zwarte gaten praatte? Zo 2019. De kosmos heeft alweer iets anders bedacht om ons ’s avonds over te laten peinzen. Witte gaten—nog niemand heeft ze vastgelegd, maar ze spoken inmiddels door wetenschappelijke chats, Reddit-threads en zelfs het appgroepje van m’n oude studievrienden.
Oké, klinkt vergezocht? Misschien. Maar feit is: in 2025 verwachten onderzoekers meer antwoorden over deze kosmische unicorns. Astrofysica is weer wild populair—je struikelt straks over podcasts en TikTok-filmpjes waarin mensen *horen zeggen* dat een wit gat misschien in de buurt van Leiden is ontdekt (hoewel, dat klinkt wel erg als een broodje aap…)
Waar gaat het echt om bij witte gaten?
Laten we even realistisch zijn. Een zwart gat trekt alles naar binnen, zelfs licht. Daar zijn we in Nederland inmiddels wel aan gewend—de hype rond die Nederlandse telescoop op La Palma was onvermijdelijk. Maar een wit gat? Dat is het tegenovergestelde: daar komt alles uit, niets kan erin verdwijnen. Klinkt als science fiction, maar de laatste maanden verschijnen écht serieuze papers over materie die uit het niets zou “verschijnen”.
Waarom zijn ze ineens zo’n trend onder wetenschappers?
- Klassieke theorieën voldoen niet meer: oude modellen hebben het lastig met de chaotische data uit de ruimte
- Gravitatiegolven: op de Universiteit van Amsterdam zijn er wat nachten zonder slaap geweest toen afwijkingen werden gemeten
- Populaire cultuur duikt erop: ik weet niet hoe vaak ik deze maand witte gaten in memes voorbij zag komen op X (voorheen Twitter)
Praktisch gezien: je hoeft echt geen astrofysicus te zijn. Weinigen van ons snappen de wiskunde, maar je voelt gewoon dat er iets broeit als zelfs je buurvrouw in Rotterdam er vragen over stelt tijdens het koffierondje.
Hoe zouden witte gaten kunnen ontstaan? (en… bestaan ze eigenlijk wel?)
Volgens sommige modellen zouden witte gaten ontstaan nadat een zwart gat “opgebrand” is. Materie knalt er dan aan de andere kant weer uit. Klinkt wild—en misschien blijft het wishful thinking. Maar stel je een soort ‘omgekeerde supernova’ voor, en je zit al aardig in de buurt.
Er zijn scenario’s waarin een wit gat juist een sprong in de tijd creëert—alsof Materie A erin valt, en op een compleet ander moment uit een B-poort weer tevoorschijn komt. Wetenschap? Nog niet helemaal, maar als ik de uitleg van mijn oud-docent goed begrijp, zou het enigszins kunnen. Tenzij iemand met een betere theorie komt, natuurlijk…
Zou je ooit een wit gat kunnen ‘zien’?
Mooie vraag—niemand die het zeker weet. Op de campus van de TU Delft hoorde ik vorige week iemand zeggen dat als het lukt om ongebruikelijke gammastraling vast te leggen, het bewijs binnen zou kunnen zijn. Maar zolang het alleen “hypothetisch” is, blijft het vooral voer voor nachtrust-berovende podcasts.
En eerlijk, als het gebeurt dan verwacht ik een hype zoals we die bij de zwarte gaten-foto in 2019 zagen. Alleen hopelijk met minder saaie persconferenties—misschien kunnen ze Arjen Lubach erbij halen voor het Nederlands tintje?
Wat kun je er zelf mee doen?
- Volg nieuws van de Radboud Universiteit—ze zijn er actief mee bezig
- Check de internationale sites (en ja, zelfs Reddit): info gaat vaak razendsnel viraal
- Houd een open blik—misschien kun jij wel uitleggen wat een wit gat is als je familie met kerst begint over AI en je voor de verandering niet achterloopt
Of het fenomeen nu ooit echt wordt bevestigd? Ik weet het niet. Maar juist dat ‘misschien wel, misschien niet’-gevoel maakt het fascinerend. En zo houd je je dagelijkse treinrit van Utrecht naar Schiphol toch nét ietsje spannender.
In het kort, en hoe verder?
We hebben nog geen foto van een wit gat op je koffiemok, maar wetenschap werkt nu eenmaal zo. Wie weet, over een paar jaar vindt een student aan de UvA wel het ontbrekende puzzelstukje—en lachen we om hoe alles begon als science fiction. In ieder geval: blijf kijken naar de sterren. Misschien spot je iets voordat de rest van Nederland het doet. Of niet, natuurlijk… maar je weet maar nooit.
Wat denk jij: hype, pure theorie of dé ontdekking van het decennium? Laat het weten hieronder of stuur een berichtje—ik luister graag naar gekke theorieën. in ieder geval, tot de volgende kosmische hype!
