Stel je voor: je loopt naar de keuken om iets te pakken — en ineens weet je niet meer wat het was. Of je zoekt je fiets in de stalling van station Den Haag Centraal maar hoe je daar bent gekomen, weet je al bijna niet meer. Dit soort momenten overkomt ons allemaal wel eens. Maar wist je dat één ogenschijnlijk onschuldige dagelijkse gewoonte je geheugen echt kan aantasten? Ik had het eerlijk gezegd ook niet verwacht, tot ik er onlangs een arts over hoorde in een podcast.
Wat is die geheime boosdoener?
Niet iedereen zal het willen horen, maar het antwoord is schokkend simpel: multitasken. En ja, scrolling op je telefoon terwijl je koffie zet en ondertussen snel je agenda checken telt ook mee. Mijn collega – een typische multitasker – zei laatst nog: “Je moet wel, anders loop je hopeloos achter.” Alleen… het blijkt dus gewoon slecht voor je brein.
Hoe vernielt multitasken je geheugen?
Recent onderzoek van de Universiteit van Amsterdam liet zien dat als je constant switcht tussen taken, je hersenen minder kans krijgen om informatie goed op te slaan. E-mail checken tijdens meetings, pushberichten lezen tijdens gesprekken — het lijkt efficiënt, maar je geheugen lijdt eronder. Eigenlijk weet iedereen dat, maar toegeven is het moeilijkste. In ons team hebben we er een ‘multitaskvrije vrijdag’ van gemaakt (serieus!).
- Kortetermijngeheugen raakt overbelast: Te veel prikkels tegelijk geeft een soort ‘error’ in je hoofd.
- Belangrijke details vallen weg: Dingen als namen, afspraken, zelfs boodschappen. Vraag maar aan m’n buurman — die vergat vorige week z’n dochter op te halen bij hockey.
- Langetermijneffecten: Neuropsychologen zeggen: wie jarenlang intensief multitaskt, raakt op den duur trager van begrip. Misschien waarom m’n moeder altijd zo kritisch is op ‘die telefoons’…
En dan hebben we het nog niet eens over stress, slechter slapen en het gevoel dat je áltijd wat mist. Niet voor niks zijn er in Amsterdam steeds meer ‘digitale detox’ cafés. Of het helpt? Nog niet geprobeerd, eerlijk gezegd.
Kan je het geheugenverlies stoppen?
Slecht nieuws: multitasken is voor veel mensen een soort tweede natuur. Goed nieuws: je kunt je geheugen trainen om te herstellen. Eén simpele stap is vaker focussen op één ding tegelijk. Bijvoorbeeld even geen notificaties aan tijdens je lunch op het werk of in tram 3. Klinkt ouderwets, maar wie weet werkt het.
Hier zijn wat praktische tips die je morgen al kunt proberen (uit eigen ervaring én expertadvies):
- Maak ‘single tasking’ je superkracht: Zet ergens op je bureau “Niet storen – focusmodus!” Je collega’s zullen eerst lachen, maar wie weet doen ze mee.
- Gebruik lokale hulpmiddelen: In Nederland zijn apps als Forest (laat je virtueel bos groeien als je niet aan je telefoon zit) razend populair.
- Wandel zonder afleiding: Laat je telefoon thuis als je door het Vondelpark loopt. Je hoort opeens dingen waar je normaal overheen scrolled. Soms zelfs vogeltjes.
- Schrijf je taken op papier: Mijn vriendin uit Rotterdam zweert bij haar ouderwetse to-dolijst. Geen ping, gewoon pen.
Misschien werkt niet alles voor iedereen – of ben ik gewoon bevooroordeeld omdat ik zelf van die lijstjes hou. Toch merk ik de laatste maanden: als ik écht één ding tegelijk doe, voel ik me helderder. En als ik weer eens alles tegelijk probeer, ben ik alleen maar spullen kwijt.
Nog meer geheugenboosters uit Nederland
Mijn moeder zweert bij blauwe bessen, een collega zweert bij sudoku en in onze buurt pakken mensen vooral hun slaap serieus. En ja: een beetje rust gunnen aan je hoofd is hier geen hype maar gewoon nuchter verstand. In Leiden is onlangs nog een ‘geheugencafé’ gestart – praatgroepjes over herinneren en vergeten. Lijkt me wel wat.
Kortom, als je merkt dat je steeds vaker vergeet waarom je naar de keuken bent gelopen: kijk eens kritisch naar je multitasken. Stoppen is lastig, dat geef ik toe, maar ook kleine stapjes maken al verschil. Of misschien werkt het voor jou toch weer anders – laat maar weten in de reacties hieronder. Wie weet zitten we allemaal wel te veel op onze telefoon… Nou ja, jullie snappen het wel.
