Wist je dat burn-out geen jongerentrend is? Uit cijfers van het CBS blijkt: steeds meer mensen boven de 40 vallen uit door stress. Zelf had ik er een paar maanden geleden ook bijna een te pakken — collega’s waarschuwden, partner mopperde, maar het drong pas echt door toen ik op het station zomaar vergat waar ik heen moest. Ja, zo werkt dat soms…
En toch: burn-out vermijden op latere leeftijd is anders dan toen je twintig was. Je hebt verantwoordelijkheden, vaste patronen — en soms voelt het alsof je nergens aan kunt ontsnappen. Maar volgens experts kun je veel doen om die beruchte crash te voorkomen. Hier drie regels die écht bijblijven — plus wat er in mijn eigen leven werkte (of juist niet).
1. Zet grenzen — en hou je eraan (ook als je baas app’t)
Klinkt als open deur, hoor ik je denken. Maar de realiteit? In de provincie Groningen waar ik woon, werken we soms net zo hard als die Randstedelingen — alleen praten we er minder over. Grenzen aangeven voelt ongemakkelijk. Maar geen grap: wie nooit nee zegt, zegt uiteindelijk nee tegen zichzelf.
Volgens arbeidspsycholoog Marloes van Dijk (nog gebeld vorige week), accepteert je omgeving het veel sneller dan je denkt als je duidelijke werktijden hanteert. Dus: werkmails na 19:00? Gewoon niet lezen. Uitzondering: als de dochter van je baas haar sleutels kwijt is, dat gebeurt hier dus om de haverklap.
Mijn buurman, magazijnchef bij Jumbo, vertelt altijd dat hij ’s avonds de telefoon gewoon weglegt. Eerst vond ik dat knap. Nu probeer ik het zelf. Lukt niet elke dag — maar je merkt wel verschil.
2. Ken je eigen stresssignalen — wees eerlijk (vooral tegenover jezelf)
Niet iedereen krijgt direct hartkloppingen of slapeloze nachten.
Bij mij begint het met kleine dingen: te vaak koffie, afspraken vergeten, nergens meer zin in. Misschien herken je het: ineens zelfs Netflix voelt als werk. Arbeidsartsen noemen dat functioneel uitchecken, zo las ik vorige maand in de Volkskrant.
Belangrijk is dat je jouw unieke stress-alarmen leert herkennen. Nee, niet op Google zoeken naar ‘symptomen burn-out’ — maar zelf even reflecteren. Of vraag het aan iemand thuis: partners merken gek genoeg méér dan je collega’s vaak.
- Voel je je snel geïrriteerd — zonder duidelijke reden?
- Word je wakker vóór de wekker?
- Heb je nergens echt zin in, zelfs niet in je favoriete stukje appeltaart van de bakker op de hoek?
Vink je twee of meer af? Tijd om even op de rem te trappen, echt waar.
3. Blijf bewegen — maar niet alleen in de sportschool
We horen het overal: beweeg meer. Maar na je veertigste krijgt beweging ineens een andere betekenis. Het hoeft niet altijd CrossFit of meedoen aan de Dam tot Damloop te zijn.
Eén van mijn collega’s loopt elke dag een blokje om — zelfs in de regen (denk: typisch Nederlandse motregen, jas net niet waterdicht — you know). Zelf probeer ik eens per week op de fiets naar de markt in Assen. Het is goed genoeg.
activiteiten zoals tuinieren, dansen, of zelfs met de (klein)kinderen een parcours bouwen in het park werken óók. Zolang je hoofd maar even leegraakt.
Even praktisch: wat werkt écht?
Eerlijk? Niet alles uit de zelfhulpboeken werkt voor iedereen. Sommige mensen zweren bij yoga op zondagochtend, anderen hebben genoeg aan een wekelijks biertje op het terras. Belangrijkste: kies wat bij je leven past.
- Stel kleine doelen — zoals na het werk 10 minuten buiten zijn.
- Bespreek met collega’s of je een niet-storen-moment mag introduceren (in onze werk-WhatsApp hebben we daar zelfs een emoji voor, werkt verrassend goed).
- Vergeet niet te lachen — soms werkt een slechte grap in de koffiekamer beter dan een mindfulness-app.
In het algemeen — ontdek waar je energie van krijgt. Voor mij is dat nog steeds een spontaan rondje fietsen door Drenthe, al weet ik niet of dat over een jaar nog zo is.
Tot slot (al is het nooit echt af…)
Het voorkomen van een burn-out na je veertigste voelt soms als jongleren met borden: werk, gezin, ouders, jezelf. Het is geen exacte wetenschap, en misschien werkt het voor jou net anders… maar als je iets uit deze drie regels oppikt — of gewoon iets probeert — dan is dat volgens mij al winst.
Wat helpt jou om gezond te blijven in deze malle tijden? Deel het hieronder, ik ben benieuwd wat er leeft buiten m’n eigen straat.
