Wist je dat er mensen zijn die geloven dat hackers via je eigen oren je gedachten kunnen lezen? Klinkt als sciencefiction, toch? Maar dit onderwerp duikt steeds vaker op in Nederlandse tech-chats en zelfs bij de koffieautomaat – vorige week riep een collega: “Ik hoorde dat slimme speakers alles doorgeven!” Of dat nu waar is of niet… het maakt wel duidelijk dat digitale veiligheid allang verder gaat dan alleen wachtwoorden.
Waar komt deze angst vandaan?
In het afgelopen jaar zag ik steeds meer berichten op Reddit en LinkedIn-fora over zogenoemde “brain hacking”. Volgens sommige experts — hoewel, experts… lastig te checken soms — zouden hackers via slimme audioapparaten, noise-cancelling koptelefoons of zelfs je telefoon ultrasone signalen kunnen sturen. Die signalen zouden dan je hersengolven storen of zelfs ‘lezen’. De realiteit? Voor zover ik kon vinden bestaat zulke technologie niet echt, of het is in ieder geval niet praktisch toepasbaar voor de doorsnee hacker. Maar ja, wat niet is kan nog komen, zullen we maar zeggen.
Hoe werkt het (in theorie)?
Het idee komt uit experimenten met brain-computer interfaces (BCI’s). Daarmee kun je hersensignalen uitlezen met elektrodes op het hoofd – niet bepaald iets wat je buurman even op je Bose-koptelefoon hackt. Toch zijn ultrasone frequenties en microfoons in smartphones onderwerp van onderzoek. Sommige apparaten kunnen geluidsgolven oppikken buiten het menselijke gehoor. Bijvoorbeeld, in 2023 werd in Eindhoven (jawel, gewoon Nederland) een test gedaan met het afluisteren van toetsenbordinvoer via microfoongeluid.
Gedachten lezen? Nee, daar zijn we nog lang niet. Maar gevoelige informatie als wachtwoorden, gesprekken of gedragskenmerken – dat is wél haalbaar met een slimme hack. In de praktijk zijn het gelukkig vooral geruchten en paniekzaaierij. Maar toch blijf ik mijn microfoon standaard uitzetten.
Wat kun je zelf doen om je te beschermen?
- Controleer je apparaten: Zet microfoons en slimme assistenten uit als je ze niet gebruikt. Op je telefoon: instellingen – privacy – microfoon – check alle apps.
- Gebruik hardware-switches: Sommige moderne laptops (Lenovo, HP) hebben fysieke schakelaars voor microfoon en camera. Dat heeft zelfs mijn buurman in Rotterdam door.
- Update je software: Verouderde apps of besturingssystemen zijn kwetsbaarder, vooral bij goedkope merken. En ja, ik weet hoe irritant die updates zijn…
- Gebruik een goede beveiligingsapp: Mijn voorkeur? Bitdefender of zelfs de standaard van KPN — maar elk goed beoordeeld pakket helpt.
- Wees kritisch op slimme speakers: Google Home, Alexa, Sonos: zet ‘m uit als je niet thuis bent, of kies een “mute”-optie. Mijn moeder doet dat zelfs met plakband — niet stylish, maar wel effectief.
Een paar praktijkvoorbeelden (en misverstanden)
Persoonlijk ken ik niemand wiens gedachten rechtstreeks gehackt zijn via geluidsgolven. Maar wachtwoorden die via het toetsenbord ‘mee luisteren’? Dat kwam twee maanden terug nog in het nieuws bij NOS. Het risico is vooral dat apps toegang vragen tot je microfoon “voor betere functionaliteit”. In onze vriendenchat werd laatst gespeculeerd over die Clubhouse-app — alles wat je zegt kan ergens opgeslagen worden. Of dat erg is? Terwijl we erover discussiëren, denk ik vaak: misschien ben ik gewoon ouderwets achterdochtig.
Kort samengevat: gedachten lezen via je oren is voorlopig vooral voer voor spannende verhalen. Maar microfoons en speakers kunnen tegenwoordig wél meer dan je denkt — en hackers worden elk jaar slimmer.
Tot slot: paranoia of gezond wantrouwen?
Een beetje voorzichtigheid kan nooit kwaad, zou mijn vader zeggen. Het helpt al veel als je weet waar je apparaten staan te luisteren. Misschien is het allemaal overdreven — of toch niet? In ieder geval: even dubbelchecken kan geen kwaad. En als jij nog handige tips hebt: laat het weten in de reacties, want ik leer net zo graag van jullie als van de security-experts uit Amsterdam…
In ieder geval, blijf alert — en misschien toch maar die plakband erop als je het écht niet vertrouwt. In ons digitale tijdperk is dat stiekem geen slecht idee. Nou ja, in feite, zoiets…
