Mensen denken vaak dat geld de sleutel tot geluk is—maar kijk eens naar Japan. In een land dat zowel hypermoderne steden als eeuwenoude tradities kent, lijken de inwoners opvallend tevreden, ondanks toegenomen werkdruk en hoge levensstandaarden. Waarom, vraag je je misschien af? Onlangs las ik een rapport van het Japanse Nationaal Instituut voor Volksgezondheid dat me aan het denken zette: Japanners scoren niet steevast het hoogst qua inkomen, maar wél qua levenswaardering.
In ons Nederlandse koffiegesprek hoor ik het vaak genoeg: “Als ik toch eens wat meer had…” Maar wat nou als geluk ergens anders in zit? niet in euro’s, apps of een fancy leaseauto—maar in ‘iets kleins’. Het klinkt cliché, maar ik zie steeds vaker dat het waar is.
Wat verstaan Japanners onder geluk?
Je zou denken: sushi, Mount Fuji, kersenbloesems. Maar volgens m’n Japanse collega draait het vooral om ikigai. ken je dat begrip al? Het betekent zoiets als ‘reden om elke dag je bed uit te komen’. Grappig genoeg praten Japanners zelden over “goalsetting” of to-dolijsten, zoals wij hier in Amsterdam vaak doen. Hun geluk lijkt minder gekoppeld aan prestaties of status.
- Samen met familie eten, zelfs als het om drie simpele gerechten gaat
- Kleine rituelen, zoals iedere ochtend groene thee zetten
- Tijd maken voor wandelen of vrijwilligerswerk, hoe druk het ook is
Dat vertelde mijn buurvrouw, die jaren in Tokio woonde. Zij miste dat totaal toen ze terugkwam naar Rotterdam—gewoon, die vanzelfsprekende, dagelijkse hoofdruimte.
De kracht van traditie en gemeenschapsgevoel
Japan heeft iets wat Nederland de laatste jaren soms lijkt kwijt te raken: gemeenschapszin. Denk aan matsuri’s—felle wijkfestivals waar iedereen elkaar kent—of buurtwinkels waar de eigenaar je groet, zelfs als je alleen maar wat onigiri komt halen.
Op maandagochtend, toen ik mijn bakker een glimlach gaf, bedacht ik dat zo’n moment van oprechte verbinding in Japan veel vaker voorkomt. Toegegeven, ik betrap mezelf erop dat ik dat hier soms mis. Meestal haast ik van a naar b. In Osaka vertelde een vriend me dat het normaal is om even stil te staan bij een oude boom—en niet alleen voor een Instagramfoto.
Minimalisme — niet om te pronken, maar voor jezelf
Misschien is dit herkenbaar: we hebben hier een trend van ‘less is more’, met planten, houten meubels en veel wit. Maar in Japan is minimalisme vooral een manier om ruimte te maken voor dankbaarheid. Marie Kondo vond dat niet zomaar uit, ze zette een traditie voort.
- Alleen bewaren wat je echt gebruikt
- Even zitten met jezelf elke dag—meditatie, journalen of gewoon uit het raam staren
- Regelmatig opruimen: niet alleen je huis, ook je hoofd
Ik probeerde dit weken geleden en merkte: minder spullen, meer focus. Maar misschien werkt dat niet voor iedereen—sommigen vinden het snel ‘kaal’. In Japan is het niet zo’n statement, meer een rustig ritueel.
De kunst van het langzaam leven (en waarom haast niet gelukkig maakt)
Als ik kijk naar de gemiddelde Nederlandse agenda—doordeweeks werken, op zaterdag sporten, op zondag de schoonouders—vraag ik me af wanneer we nog echt tijd maken voor nietsdoen. In Japan zit dat verweven in hun cultuur: momenten van rust zijn niet verdacht, maar essentieel.
Zo vertelde een vriendin uit Kyoto me dat ze elke dag haar lunch buiten eet, ook al heeft ze maar 15 minuten. Of neem de ouderwetse sento, een buurtbadhuis waar mensen rustig samen in bad gaan na het werk. Eerlijk is eerlijk: als ik dat op de Albert Cuyp vertel, word ik vreemd aangekeken. Toch: juist dat langzame leven lijkt bij uitstek gelukkig te maken—hoewel, misschien moet ik het nog wat langer volhouden…
Kunnen wij Nederlanders iets leren van Japans geluk?
Laatst stelde iemand in onze vriendengroep voor om de telefoon een uurtje weg te leggen tijdens het eten. Het was ongemakkelijk stil—maar juist daardoor merkte ik hoeveel aandacht ik mis. Dat soort kleine dingen zijn in Japan nauwelijks een ‘tip’, meer een onderdeel van het dagelijkse ritme.
Dus misschien moeten we niet streven naar het volgende salarisverhoging, maar naar momenten van aandacht, eigenaarschap en gemeenschap. Wie weet—bespaar je jezelf een hoop stress én ontdek je iets wat dichterbij is dan je denkt. In ieder geval… daar ga ik de komende maand eens op letten.
Heb jij een Japans ritueel geprobeerd, of misschien eigen gelukstips? Laat het weten in de reacties—misschien inspireren we elkaar nog. Nou ja, zoiets…