Wist je dat mensen van vijftig en ouder in de middeleeuwen vaak verrassend vitaal waren? We denken bij ‘oud worden in vroeger tijden’ meestal aan pech met de pest of een ontbrekende kies, maar – schijn bedriegt. Er was een bijzonder geheim waarover ik laatst nog een artikel las. En eerlijk? Sommige tips zijn nog steeds relevant, misschien zelfs voor jou of je ouders.
Hoe oud werd een mens eigenlijk toen?
De gemiddelde levensverwachting lag in de middeleeuwen rond de 30 à 40 jaar, vooral door kindersterfte en ziektes. Maar — en dit lees je niet in elk geschiedenisboek — wie eenmaal de 50 haalde, maakte vaak nog jaren mee in relatief goede gezondheid. Mijn buurman zegt weleens: “Ze hielden het beter vol dan menig twintiger nu.” Geen idee of hij gelijk heeft, maar het klinkt geloofwaardig als je kijkt naar oude teksten en archeologische vondsten.
Het geheim? Simpel (of toch niet)
- Dagelijkse beweging: Mensen liepen, werkten op het veld, klommen trappen — sportschool bestond niet, maar bewegen deden ze flink.
- Natuurlijke voeding: Brood, peulvruchten, groente van eigen land en af en toe een stuk vis of kip. Fastfood uit de snackmuur? Onmogelijk, gelukkig maar.
- Sterke sociale banden: Dorpsgemeenschappen waren hecht. Samen eten, werken, lachen en soms ruzie maken — een soort sociale verzekering avant la lettre.
Het klinkt bijna te eenvoudig. hoewel, misschien was het ook geluk — geen Instagram om je stress te bezorgen, zeg maar.
Wat kunnen wij vandaag nog gebruiken?
Oké, ploegen met een houten ploeg hoeft niet per se. Maar uit gesprekken met m’n oma (die dit soort verhalen fantastisch vindt) blijkt: kleine routines, veel buitenlucht en tijd doorbrengen met mensen die je kent en vertrouwt — het maakt nog altijd veel uit.
Probeer eens:
- Wandelen in het park in plaats van direct de trein in na werk
- Afspreken met buren voor een zelfgemaakt soepje
- Af en toe off-grid: telefoon weg, boek uit de kast
Misschien klinkt het zweverig, maar vorige maand had mijn collega haar mobiel twee dagen in de la en kwam uitgeruster terug dan ooit. Toeval?
Valkuilen waar wij (en zij) intrappen
Niet alles was rooskleurig natuurlijk. Mijn moeder zegt altijd: “Ze hadden geen antibiotica, maar wel frisse lucht.” Dus: als je ziek wordt, is het fijn toch een huisarts op de hoek te hebben. En hoewel men vroeger fysiek actief was, waren er ook veel ongelukken. Kortom: inspiratie, geen idealisatie.
Tot slot: durf je het middeleeuwse geheim aan?
Hopelijk haal je er iets uit. Misschien dat je morgen eens de fiets pakt of een wandeling maakt zonder afleiding. Of gewoon even stilstaat bij het belang van een goede maaltijd met vrienden of familie.
Laat vooral in de reacties weten wat jouw geheim is voor een vitaal leven na je vijftigste — of waar je juist nog tegenaan loopt. In het dorp (of, vooruit, op Facebook) leren we tenslotte het meest van elkaar. Nou ja, meestal dan…
